Ποια είναι τα αίτια και τα συμπτώματα της ακράτειας;
Για να αντιληφθούμε καλύτερα τα αίτια της ακράτειας, θα πρέπει να κατανοήσουμε τον τρόπο που λειτουργεί το ουροποιητικό μας σύστημα. Τα ούρα μεταφέρονται από τα νεφρά, μέσω των ουρητήρων, στην ουροδόχο κύστη, όπου και αποθηκεύονται προσωρινά. Η ουροδόχος κύστη υποστηρίζεται από τους μύες του πυελικού εδάφους, που περιβάλλουν την ουρήθρα, η οποία παραμένει κλειστή μέχρι την ανάγκη κένωσης της ουροδόχου κύστης από ούρα, εξασφαλίζοντας έτσι στεγανότητα και αποφυγή διαρροών. Όταν η ουροδόχος κύστη γεμίσει με ικανοποιητική ποσότητα ούρων, κατάλληλα ερεθίσματα μεταφέρονται στο κεντρικό νευρικό σύστημα, σηματοδοτώντας την ανάγκη για έναρξη της ούρησης.
Μόλις αυτό είναι εφικτό (κατάλληλο περιβάλλον ούρησης), ο εγκέφαλος εξασφαλίζει τη χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους και τη διάνοιξη της ουρήθρας, ενώ ακολουθεί η σύσπαση του μυ που περιβάλλει την ουροδόχο κύστη (εξωστήρας), επιτρέποντας την αποβολή των ούρων. Οποιαδήποτε διαταραχή του παραπάνω μηχανισμού αποθήκευσης και αποβολής ούρων μπορεί να οδηγήσει σε ακράτεια.
Κρίνεται σημαντικό να επισκεφτείτε έναν εξειδικευμένο ουρολόγο όταν παρατηρήσετε:
- Απώλεια ούρων που προκαλεί προβλήματα σε καθημερινές δραστηριότητες
- Απώλεια ούρων μετά από χειρουργικές επεμβάσεις (π.χ. καισαρική, υστερεκτομή)
- Μακροχρόνια απώλεια ούρων έπειτα από ριζική προστατεκτομή
- Σημαντική αύξηση της ούρησης σε ημερήσια βάση
- Απώλεια ούρων πριν προλάβει ο ασθενής να πάει τουαλέτα
- Συχνές ουρολοιμώξεις
- Αίσθηση μη πλήρους κένωσης της κύστης μετά την ούρηση
- Αίσθηση βάρους στην περιοχή του κόλπου ή χαμηλά στην κοιλιακή χώρα
- Συχνό αίσθημα καύσους κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά την ούρηση
Πόσοι τύποι ακράτειας υπάρχουν;
Οι βασικότεροι τύποι ακράτειας, κυρίως ως προς τις γυναίκες, είναι οι εξής:
Ακράτεια Προσπαθείας: Πρόκειται για την ακούσια απώλεια ούρων που συμβαίνει κατά την άσκηση, την άρση βάρους, το γέλιο, το βήχα, το φτέρνισμα, τη σεξουαλική επαφή κλπ. Είναι, συνήθως, αποτέλεσμα της ανεπάρκειας των μυών του πυελικού εδάφους, και κατ’ επέκταση του σφιγκτηριακού μηχανισμού της ουρήθρας, με αποτέλεσμα κάθε αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης να οδηγεί σε απώλεια ούρων.
Επιτακτική Ακράτεια: Οφείλεται συνήθως σε νευρολογικές παθήσεις, όπως νόσος του Πάρκινσον (Parkinson disease), σκλήρυνση κατά πλάκας, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια κλπ.
Μεικτού Τύπου Ακράτεια: Αποτελεί συνδυασμό της ακράτειας επιτακτικού τύπου και της ακράτειας προσπαθείας. Υπάρχει απώλεια ούρων τόσο κατά την αύξηση τις ενδοκοιλιακής πίεσης όσο και κατά μετά από ακούσιες συσπάσεις του εξωστήρα.
Ποια είναι η θεραπεία για την ακράτεια;
Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι 3 στις 10 γυναίκες πάσχουν από κάποια μορφή ακράτειας. Κατά μέσο όρο οι γυναίκες περιμένουν 6,5 χρόνια από τη στιγμή εμφάνισης του προβλήματος μέχρι τη διάγνωση του, δηλαδή την επίσκεψη τους σε ουρολόγο. Ένας σημαντικός λόγος είναι η ανασφάλεια, η έλλειψη αυτοπεποίθησης, το αίσθημα ντροπής, καθώς και η έλλειψη ενημέρωσης, κυρίως όσον αφορά την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος.
Η θεραπεία της ακράτειας εξαρτάται από την ακριβή αιτία και τη βαρύτητα του προβλήματος, το ιστορικό και τις προσδοκίες του ασθενούς και περιλαμβάνει από αλλαγές του τρόπου ζωής, φαρμακευτική αγωγή έως και χειρουργική αποκατάσταση. Η χειρουργική αποκατάσταση της ακράτειας προσπαθείαςπεριλαμβάνει τρεις θεραπευτικές μεθόδους: