Δυσπαρευνία – Πόνος κατά την σεξουαλική επαφή

H επώδυνη σεξουαλική επαφή είναι δυσάρεστη και μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια σεξουαλικού ενδιαφέροντος, να προκαλέσει προβλήματα σε ερωτικές σχέσεις και να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεση όποιου το βιώνει.

Η δυσπαρευνία είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον πόνο πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά τη συνουσία. Μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη λίπανσης, λοίμωξη του δέρματος, ασθένεια ή κάποια χειρουργική επέμβαση.

Ψυχολογικές αιτίες, όπως τα προβλήματα στις σχέσεις, το στρες και το άγχος μπορούν να συμβάλουν και να επιδεινώσουν τη δυσπαρευνία. Η διάγνωση της αιτίας που προκαλεί τον πόνο βοηθά στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.

Τι είναι η δυσπαρευνία;

Η δυσπαρευνία είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον πόνο πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά από μια κολπική επαφή. Επηρεάζει τις γυναίκες όλων των ηλικιών και ιδιαίτερα:

• Τις νέες γυναίκες,
• τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες λόγω μειωμένης ελαστικότητας των κολπικών τοιχωμάτων τους, της αυξημένης ξηρότητας του βλεννογόνου του κόλπου και της στένωσης του κολπικού ανοίγματος,
• τις γυναίκες που έχουν χειρουργική εμμηνόπαυση (απομάκρυνση των ωοθηκών λόγω ιατρικών λόγων),

Εάν δεν αντιμετωπιστεί,  η δυσπαρευνία μπορεί να προκαλέσει απώλεια σεξουαλικού ενδιαφέροντος, αλλαγές στη διάθεση και άλλα ψυχολογικά συμπτώματα.

Πόσοι τύποι δυσπαρευνίας υπάρχουν;

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι δυσπαρευνίας, που ταξινομούνται ανάλογα με την εντόπιση του πόνου.

“Επιφανειακή“ δυσπαρευνία

Με αυτόν τον όρο περιγράφεται ο πόνος κατά την απόπειρα διείσδυσης, ο οποίος μπορεί να οφείλεται σε:

• Διαφορά μεγέθους: όταν το πέος σε στύση είναι πολύ μεγάλο για να εισέλθει στον κόλπο (ως αποτέλεσμα μεταβολών της εμμηνόπαυσης ή δερματολογικών καταστάσεων).
• Αντισυλληπτική αγωγή: Παρατεταμένη χρήση μεδροξυπρογεστερόνης (Medroxyprogesterone Acetate), η οποία παρεμποδίζει το φυσιολογικά παραγόμενο οιστρογόνο του οργανισμού.
• Άθικτος ή πυκνός υμένας (η μεμβράνη που καλύπτει μερικώς την είσοδο του κόλπου).
• Σπασμός των μυών του πυελικού εδάφους: Προκαλεί προσωρινή στένωση του κόλπου.
• Διαταραχές σεξουαλικής διέγερσης
• Λοιμώξεις, όπως έρπης των γεννητικών οργάνων

“Βαθεία“ δυσπαρευνία

Με αυτόν τον όρο περιγράφεται ο πόνος στην κορυφή του κόλπου που συχνά βιώνεται με την ώθηση. Ο πόνος μπορεί να περιλαμβάνει αίσθημα καψίματος, σχισίματος ή πόνου. Αυτός ο πόνος μπορεί να είναι αποτέλεσμα πυελικής νόσου, όπως ενδομητρίωση, κύστεις ωοθηκών ή πυελική φλεγμονώδης νόσος από σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις, όπως χλαμύδια ή γονόρροια.

Ποια τα βασικά αίτια; Τι προκαλεί τη δυσπαρευνία;

Υπάρχουν πολλά σωματικά και ψυχολογικά αίτια δυσπαρευνίας.

Πόνος εισόδου

Ο πόνος που βιώνεται κατά την κολπική είσοδο μπορεί να οφείλεται σε:

• ανεπαρκή λίπανση (μερικές φορές αποτέλεσμα ανεπαρκούς διέγερσης),
• φλεγμονή, λοίμωξη ή διαταραχή του δέρματος,
• μυϊκούς σπασμούς του πυελικού εδάφους,
• νευραλγία γεννητικών οργάνων (νευρική βλάβη στην περιοχή της λεκάνης)

Ορμονικές αλλαγές

Οι μεταβολές στις ορμόνες μπορεί να συμβούν σε διάφορες περιστάσεις, όπως:

• μετά τον τοκετό
• κατά το θηλασμό
• κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης
• από ενέσιμη αντισύλληψη

Έλλειψη διέγερσης

Η έλλειψη διέγερσης μπορεί να οφείλεται σε:

• συναισθηματικούς και ψυχολογικούς παράγοντες
• λήψη φαρμακευτικής αγωγής

Φλεγμονή, λοίμωξη ή διαταραχή του δέρματος

Το δέρμα του αιδοίου είναι εξαιρετικά ευαίσθητο, καθιστώντας το ευάλωτο σε ένα ευρύ φάσμα συνθηκών.

Οι λοιμώξεις της περιοχής των γεννητικών οργάνων ή του ουροποιητικού συστήματος μπορεί να προκαλέσουν οδυνηρή επαφή.

Δερματικά προβλήματα

Δυσπαρευνία μπορεί να προκαλέσουν ορισμένα δερματικά προβλήματα, όπως:

• έκζεμα
• σκληρυντικός λειχήνας
• λειχήνες
• ψωρίαση

Μυϊκοί σπασμοί

Η διείσδυση μπορεί να είναι οδυνηρή για μερικές γυναίκες επειδή οι μύες του κόλπου έχουν σπασμούς. Αυτό δημιουργεί μια αίσθηση έντονου σφιξίματος που καθιστά τη διείσδυση οδυνηρή, δύσκολη και μερικές φορές αδύνατη.

Βαθύς πόνος

Ο βαθύς πόνος μπορεί να προκληθεί από:

• Ασθένειες ή παθήσεις
• χειρουργείο ή ιατρικές θεραπείες

Ασθένειες

Ορισμένες ασθένειες ή παθήσεις μπορούν να οδηγήσουν σε δυσπαρευνία, όπως:

• Ενδομητρίωση
• Κυστίτιδα
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Φλεγμονώδης νόσος της πυέλου
• Κύστεις ωοθηκών
• Πρόπτωση μήτρας
• Ινομυώματα της μήτρας
• Αιμορροΐδες

Χειρουργικές & ιατρικές θεραπείες

Δυσπαρευνία μπορεί να προκληθεί, έπειτα από χειρουργική επέμβαση ή άλλη θεραπεία όπως:

• Υστερεκτομή
• Επανορθωτικό χειρουργείο για πρόπτωση
• Επισιοτομή (μικρή τομή μεταξύ κόλπου και πρωκτού στην περιοχή του περινέου κατά την διάρκεια του τοκετού)
• Χημειοθεραπεία
• Ακτινοθεραπεία

Η δυσπαρευνία μπορεί, επίσης, να προκληθεί από στένωση της κολπικής εισόδου ή λέπτυνση του δέρματος του κόλπου και του αιδοίου μετά την εμμηνόπαυση.

Πως γίνεται η διάγνωση της δυσπαρευνίας;

Η διάγνωση της δυσπαρευνίας ξεκινά με τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού. Το σεξουαλικό και το χειρουργικό ιστορικό, όπως και οι εμπειρίες του τοκετού μπορεί επίσης να συμβάλουν στη διάγνωση.

Στη συνέχεια ο γιατρός πραγματοποιεί εξέταση της πυέλου. Πρόκειται για μια φυσική εξέταση όπου ο γιατρός ελέγχει για σημεία λοίμωξης, ερεθισμού ή ανατομικά προβλήματα. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει ελαφρά επαφή με την περιοχή των γεννητικών οργάνων και της πυέλου για να εντοπιστεί το σημείο του πόνου, καθώς και την εισαγωγή ενός κολποσκοπίου στον κόλπο.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις, όπως πυελικό υπερηχογράφημα, εάν η αιτία της δυσπαρευνίας εντοπίζεται εντός της λεκάνης.

Πως αντιμετωπίζεται η δυσπαρευνία; Ποια η κατάλληλη θεραπεία;

Εάν η δυσπαρευνία έχει φυσική αιτία, η θεραπεία των υποκείμενων ιατρικών καταστάσεων μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο.

Οι επιλογές θεραπείας για δυσπαρευνία που προκαλούνται από ψυχολογικούς παράγοντες συχνά περιλαμβάνουν κάποιο είδος ψυχοθεραπείας, ατομικής, ζευγαριού ή σεξουαλικής συμβουλευτικής. Εάν είστε σε μια σχέση, ενθαρρύνετε τον σύντροφό σας να συμμετέχει στη θεραπεία σας, ιδιαίτερα στις συμβουλευτικές συνεδρίες.

Για ορισμένες γυναίκες, η λύση μπορεί να είναι μια αλλαγή σε σεξουαλικές τεχνικές. Προσπαθώντας διαφορετικές σεξουαλικές θέσεις, συμμετέχοντας σε μακρύτερους ή διαφορετικούς τύπους ερωτικού παιχνιδιού και χρησιμοποιώντας ένα προσωπικό λιπαντικό μπορεί επιτευχθεί μείωση του πόνου.

Η φυσιοθεραπεία του πυελικού εδάφους μπορεί συχνά να βοηθήσει. Οι φυσικοθεραπευτές μπορούν να διδάξουν συγκεκριμένες τεχνικές χαλάρωσης και ασκήσεις ευαισθητοποίησης του πυελικού εδάφους για να βοηθήσουν στη μείωση της υπερκινητικότητας των μυών και ως εκ τούτου να μειώσουν τον πόνο.

Μερικές φορές συνιστώνται κολπικοί διαστολείς. Διατίθενται σε διαβαθμισμένα μεγέθη (από μικρά σε μεγαλύτερα) και χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν τις γυναίκες να χαλαρώσουν τους πυελικούς μύες τους για να επιτρέψουν τη σεξουαλική διείσδυση χωρίς πόνο.

Η καλή φυσική κατάσταση είναι σημαντική, αλλά η υπερβολική άσκηση των κοιλιακών μυών εμφανίζεται επίσης ως πρόβλημα για τις γυναίκες, προκαλώντας υπερβολική δραστηριότητα των μυών του πυελικού εδάφους.

Φαρμακευτική αγωγή

Εάν η δυσπαρευνία οφείλεται σε λοίμωξη ή ιατρική πάθηση, η θεραπεία της αιτίας μπορεί να επιλύσει το πρόβλημά. Η αλλαγή φαρμάκων που είναι γνωστό ότι προκαλούν προβλήματα λίπανσης ενδέχεται, επίσης, να εξαλείψει τα συμπτώματα της δυσπαρευνίας.

Σε πολλές μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, η δυσπαρευνία προκαλείται από ανεπαρκή λίπανση που οφείλεται σε χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων. Συχνά, αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί με τοπικό οιστρογόνο που εφαρμόζεται απευθείας στον κόλπο.

Γιατί να επιλέξω το Δρ. Πλουμίδη;

Ο Δρ. Πλουμίδης διαθέτει τεράστια εμπειρία στην αντιμετώπιση της δυσπαρευνίας. Ο Δρ. Πλουμίδης διαθέτει στο ιατρείο του αρτιότατες υποδομές και εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας για την πλέον ολοκληρωμένη παρακολούθηση και υποστήριξη των ασθενών του μετά από κάθε θεραπεία.