Κιρσοκήλη Όρχεων

Η κιρσοκήλη αποτελεί μια από τις πιο κοινές αιτίες της ανδρικής υπογονιμότητας, αλλά ταυτόχρονα κι από τις πλέον αντιστρέψιμες. Αφορά στη διόγκωση των φλεβών στο όσχεο και θυμίζει τις κιρσώδεις φλέβες που εμφανίζονται στα πόδια. Οι κιρσοκήλες αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου. Ευτυχώς, οι περισσότερες εξ αυτών είναι εύκολο να διαγνωσθούν και σε αρκετές περιπτώσεις αρκεί η απλή παρακολούθησή τους. Ωστόσο, αν μια κιρσοκήλη προκαλεί συμπτώματα ή επηρεάζει την ποιότητα του σπέρματος, τότε συνήθως συνίσταται η αποκατάστασή της με χειρουργική επέμβαση.

Στα χέρια του έμπειρου χειρουργού, η αποκατάσταση της κιρσοκήλης συνιστά μια απλή, ασφαλή και με πολύ υψηλό ποσοστό επιτυχίας επέμβαση.

Τι είναι η κιρσοκήλη;

Η κιρσοκήλη είναι μια πάθηση κατά την οποία μια δυσλειτουργία στις φλέβες των όρχεων που βρίσκονται στο όσχεο δυσχεραίνει τη διέλευση του αίματος. Ως συνέπεια, το αίμα μένει στάσιμο και λιμνάζει, διαμορφώνοντας συνθήκες που εμποδίζουν την ομαλή ωρίμανση σπερματοζωαρίων.

Ειδικότερα, η κιρσοκήλη είναι κιρσοειδής διεύρυνση των φλεβών του όρχεος, γνωστές κι ως σπερματικό φλεβικό πλέγμα. Εμφανίζεται συνήθως στον αριστερό όρχι σε ποσοστό 80 – 85%, ενώ στο δεξί όρχι εμφανίζεται μόλις σε ποσοστό 3%. Μπορεί, ωστόσο, να εμφανιστεί και αμφοτερόπλευρα σε ποσοστό 12 – 17%.

Περίπου το 50% των ασθενών με κιρσοκήλη παρουσιάζει παθολογικό σπερμοδιάγραμμα. Αυτό μπορεί να εκφράζεται με ολιγοσπερμία (όταν υπάρχει μειωμένος αριθμός σπερματοζωαρίων), ασθενοσπερμία (όταν μειώνεται η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων), ή/και τερατοσπερμία (όταν τα σπερματοζωάρια έχουν παθολογικές μορφές).

Συχνά, η κιρσοκήλη συνοδεύεται από βλάβη του σπερματικού επιθηλίου, χωρίς να υπάρχει πάντα αντιστοιχία ανάμεσα στο μέγεθος της κιρσοκήλης και της επακόλουθης βλάβης του σπερματικού επιθηλίου.

Πόσο συχνά εμφανίζεται η κιρσοκήλη;

Η κιρσοκήλη απαντάται στο 11,7% των ενηλίκων, ενώ στους υπογόνιμους άνδρες το αντίστοιχο ποσοστό ανεβαίνει στο 33%. Η κιρσοκήλη αποτελεί ασυνήθιστο φαινόμενο σε παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών. Ωστόσο, το ποσοστό εμφάνισής της αυξάνεται κατακόρυφα κατά την εφηβεία, αγγίζοντας το 14-20%.

Στο 20% των εφήβων με κιρσοκήλη θα προκύψουν προβλήματα υπογονιμότητας στο μέλλον.

Ποια τα βασικά αίτια και πως δημιουργείται;

Οι αιτίες της κιρσοκήλης σχετίζονται με την ανατομική διαφορά της εκβολής της αριστερής από τη δεξιά σπερματική φλέβα και δεν οφείλεται σε κληρονομικούς ή παθολογικούς λόγους.

Η αριστερή σπερματική φλέβα εκβάλει κάθετα στη σύστοιχη νεφρική φλέβα, κάτι που ευνοεί τη στάση του αίματος. Η δεξιά σπερματική φλέβα εκβάλει υπο γωνία στη κάτω κοίλη φλέβα, εμφανίζοντας μικρότερες αντιστάσεις κατά τη ροή του αίματος.

Άλλη θεωρία σχετίζει την κιρσοκήλη με τη συμπίεση της αριστερής σπερματικής φλέβας μεταξύ της κοιλιακής αορτής και της άνω μεσεντερίου αρτηρίας, με συνέπεια να δυσχεραίνεται η διέλευση του αίματος.

Πολλοί ειδικοί, επίσης, συσχετίζουν την εμφάνιση της κιρσοκήλης με την ανεπάρκεια ή την απουσία βαλβίδων στη σπερματική φλέβα, η οποία απαντάται συχνότερα στην αριστερή πλευρά.

Ποιά είναι τα συμπτώματα της κιρσοκήλης;

Η κιρσοκήλη μπορεί να είναι ασυμπτωματική και να ανακαλύπτεται τυχαία στα πλαίσια διερεύνησης ανδρικής υπογονιμότητας.

Μπορεί να γίνει αντιληπτή ως μια ανώδυνη διόγκωση του συστοίχου ημιοσχέου κατά την όρθια στάση, την άσκηση ή κατά την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης.

Η διόγκωση αυτή υποχωρεί κατά την κατάκλιση, καθώς διευκολύνεται η φλεβική επιστροφή.

Σε μεγάλου βαθμού κιρσοκήλες, ο ασθενής μπορεί να νιώθει ένα αίσθημα βάρους στο όσχεο, ενώ σπάνια μπορεί να προκαλέσει πόνο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο πόνος μπορεί να είναι ήπιος ή οξύς, να επιδεινώνεται απότομα μέσα σε μια μέρα, να αυξάνεται με την όρθια στάση και τη σωματική άσκηση και να υποχωρεί κατά την κατάκλιση.

Τέλος, η κιρσοκήλη μπορεί να σχετίζεται με αποτυχία σύστοιχης ανάπτυξης του όρχεος και υπογοναδισμό.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της κιρσοκήλης;

Δεν υπάρχουν ειδικοί παράγοντες κινδύνου για την κιρσοκήλη, αλλά είναι πιθανότερο να εμφανιστεί κατά την εφηβεία. Το μεγάλο ύψος φαίνεται να αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης κιρσοκήλης.

Εάν αναπτύσσεται κιρσοκήλη σε έναν άνδρα ηλικίας άνω των 40 ετών, αυτό είναι πιθανότερο να οφείλεται σε εμπλοκή μιας μεγαλύτερης φλέβας στην κοιλιακή χώρα, πιθανώς ως αποτέλεσμα ενός όγκου στο νεφρό.

Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στην υγεία η κιρσοκήλη;

Η κιρσοκήλη συνδέεται με την ανδρική υπογονιμότητα, καθώς επιδρά αρνητικά στην παραγωγή σπερματοζωαρίων. Επίσης, η κιρσοκήλη μπορεί να περιορίσει την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων και να επηρεάσει αρνητικά τη μορφολογία τους.

Σε μελέτες που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι άνδρες με κιρσοκήλη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρδιακές παθήσεις και μεταβολικές ασθένειες, όπως ο διαβήτης και η υπερλιπιδαιμία (υψηλά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα).

Μπορεί να προληφθεί η κιρσοκήλη;

Δεν υπάρχουν προληπτικά μέτρα που να μπορεί να λάβει ένας άνδρας για να προλάβει την εμφάνιση της κιρσοκήλης, καθώς η φλεβική ανεπάρκεια στο όσχεο έχει να κάνει με την ανατομία της περιοχής. Ωστόσο, όταν κάποιος γνωρίζει ότι πάσχει από κιρσοκήλη, τότε συστήνεται να αποφεύγει την ορθοστασία και την άρση βαρών, προκειμένου να αποφύγει την επιδείνωση της πάθησης.

Πότε πρέπει να δω γιατρό;

Η κιρσοκήλη μπορεί να ανακαλυφθεί κατά τη διάρκεια διερεύνησης ανδρικής γονιμότητας ή μιας φυσικής εξέτασης ρουτίνας. Ωστόσο, εάν αισθανθείτε πόνο ή πρήξιμο στο όσχεό σας, αν ανακαλύψετε μια διόγκωση στο όσχεο, αν παρατηρήσετε ότι οι όρχεις σας έχουν διαφορετικό μέγεθος ή έχετε προβλήματα γονιμότητας, τότε είναι καλό να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας.

Πώς γίνεται η διάγνωση της κιρσοκήλης;

H διάγνωση της κιρσοκήλης πραγματοποιείται με τη ψηλάφηση του οσχέου σε όρθια θέση, με την οποία γίνεται αισθητή από το γιατρό η κιρσοειδής διεύρυνση της έσω σπερματικής φλέβας.

Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η κιρσοκήλη δεν μπορεί να εντοπιστεί με την ψηλάφηση, μπορεί να πραγματοποιηθεί υπερηχογραφικός έλεγχος του οσχέου ή έγχρωμο υπερηχογράφημα (triplex) για γίνει η αναγνώριση του διευρυμένου φλεβικού δικτύου, να ελεγχθεί η ροή του αίματος στα αγγεία του οσχέου και να αναγνωριστεί η παλινδρόμηση του αίματος στην έσω σπερματική φλέβα.

Όταν διαπιστώνεται η ύπαρξη κιρσοκήλη δεξιά, τότε συνίσταται πάντα ενδελεχής απεικονιστικός έλεγχος με σκοπό να αποκλειστεί η πιθανότητα η φλεβική στάση στα δεξιά να έχει προκληθεί από χωροτακτική ή άλλη εξεργασία.

Ποια η κατάλληλη θεραπεία για αντιμετώπιση;

Η θεραπεία της κιρσοκήλης μπορεί να μην είναι απαραίτητη. Πολλοί άνδρες με κιρσοκήλη είναι σε θέση να κάνουν παιδί χωρίς καμία θεραπεία.

Εάν μια κιρσοκήλη δεν είναι αρκετά σοβαρή, ώστε να χρειάζεται χειρουργική αποκατάσταση, η χρήση άνετων και χαλαρών εσωρούχων μπορεί να βοηθήσει να μειωθεί η ενόχληση.

Ωστόσο, εάν η κιρσοκήλη προκαλεί πόνο, ατροφία των όρχεων ή υπογονιμότητα τότε συστήνεται η επιδιόρθωση της κιρσοκήλης χειρουργικά.

Ο σκοπός της χειρουργικής επέμβασης είναι να σφραγιστεί η προβληματική φλέβα και να ανακατευθυνθεί η ροή του αίματος σε φυσιολογικές φλέβες.

Σε περιπτώσεις ανδρικής υπογονιμότητας, η θεραπεία μιας κιρσοκήλης μπορεί να βελτιώσει ή να θεραπεύσει τη στειρότητα ή να βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος, εάν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Οι σαφείς ενδείξεις για την αποκατάσταση μιας κιρσοκήλης στην εφηβεία περιλαμβάνουν την προοδευτική ατροφία των όρχεων, τον πόνο ή τα μη φυσιολογικά αποτελέσματα της ανίχνευσης σπέρματος.

Αν και η θεραπεία της κιρσοκήλης γενικά βελτιώνει τα χαρακτηριστικά του σπέρματος, δεν είναι σαφές εάν μια κιρσοκήλη που δεν έχει αντιμετωπιστεί, οδηγεί σε προοδευτική επιδείνωση της ποιότητας του σπέρματος με την πάροδο του χρόνου.

Τι ισχύει με την επέμβαση και το χειρουργείο; Πότε χειρουργείται και τι πρέπει να γνωρίζω μετά από την εγχείρηση;

Η θεραπεία της κιρσοκήλης γίνεται με την απολίνωση της έσω σπερματικής φλέβας, αλλά και των φλεβών που συμμετέχουν στην κιρσοκήλη.

Η χειρουργική αποκατάσταση μπορεί να πραγματοποιηθεί ανοικτά ή λαπαροσκοπικά.

Η ανοικτή χειρουργική αποκατάσταση μπορεί να γίνει με:

• υψηλή απολίνωση (υπερβουβωνική)
• ορχική
• βουβωνική και
• μικροχειρουργική βουβωνική ή υποβουβωνική προσπέλαση.

Ποια χειρουργική προσέγγιση να επιλέξω;

Η μικροχειρουργική βουβωνική ή υποβουβωνική προσπέλαση αποτελεί την καλύτερη θεραπευτική επιλογή, καθώς εμφανίζει τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας από κάθε άλλη προσέγγιση.

Συγκεκριμένα, παρουσιάζει το χαμηλότερο ποσοστό επιπλοκών (1-5%) και υποτροπών (0-2%) συγκριτικά με τις υπόλοιπες μεθόδους χειρουργικής αποκατάστασης.

Η μικροχειρουργική υποβουβωνική προσπέλαση μπορεί να πραγματοποιηθεί υπό τοπική, περιοχική ή γενική αναισθησία.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της μικροχειρουργικής βουβωνικής ή υποβουβωνικής προσπέλασης;

Η μικροχειρουργική υποβουβωνική προσπέλαση εμφανίζει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με άλλες μεθόδους χειρουργικής αντιμετώπισης της κιρσοκήλης.

Πιο συγκεκριμένα:

Με τη χρήση του μικροσκοπίου επιτυγχάνεται απολίνωση και των πιο μικρών κιρσοειδών φλεβών του όρχι, καθώς και αναγνώριση τυχόν φλεβικών παράπλευρων κυκλοφοριών. Με αυτόν τον τρόπο ελαχιστοποιείται η πιθανότητα υποτροπών στο μέλλον.

Αναγνωρίζονται με ευχέρεια οι αρτηρίες και αποφεύγεται ο τραυματισμός των λεμφαγγείων, μειώνοντας τα ποσοστά μετεγχειρητικής υδροκήλης.

Δεν πραγματοποιείται διάνοιξη κοιλιακών μυών ή περιτονιών, διασφαλίζοντας λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο.

Ο ασθενής εξέρχεται του νοσοκομείου την επόμενη ημέρα μετά το χειρουργείο.

Ποια είναι η πορεία του ασθενή μετά το χειρουργείο;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει σε μη κουραστικές δραστηριότητες μετά από δύο ημέρες μετά την επέμβαση μικροχειρουργικής υποβουβωνικής προσπέλασης.

Στο βαθμό που δεν αισθάνεται ενόχληση, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει σε πιο έντονη δραστηριότητα, όπως άσκηση, μετά από δύο εβδομάδες. Ο πόνος από τη χειρουργική επέμβαση είναι γενικά ήπιος, αλλά μπορεί να συνεχιστεί για αρκετές ημέρες ή εβδομάδες.

Ο θεράπων ιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα για τον πόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα μετά τη χειρουργική επέμβαση. Κατόπιν αυτού του διαστήματος, συστήνεται η λήψη απλών παυσιπόνων, προκειμένου να ανακουφίζεται ο ασθενής από την όποια ενόχληση. Οι ερωτικές επαφές αποφεύγονται για κάποιο χρονικό διάστημα.

Τι επιπλοκές μπορεί να έχει το χειρουργείο;

Οι επεμβάσεις για την κιρσοκήλη είναι εξαιρετικά ασφαλείς και οι επιπλοκές αποτελούν ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο και συνδέονται κυρίως με την απειρία του χειρουργού.

Σε αυτές τις σπάνιες περιπτώσεις, οι πιθανές επιπλοκές είναι οι εξής:

• Αποτυχία ή υποτροπή του προβλήματος,
• Συσσώρευση υγρού γύρω από τον όρχι (υδροκήλη)
• Τραυματισμός της έσω σπερματικής αρτηρίας του όρχεως

Βελτιώνεται η γονιμότητα μετά τη θεραπεία της κιρσοκήλης;

Η αποκατάσταση της κιρσοκήλης μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη γονιμότητα του άνδρα.

Συγκεκριμένα, η ποιότητα του σπέρματος μπορεί να βελτιωθεί μετά τη χειρουργική επέμβαση σε ποσοστό 60-70%, τόσο όσον αφορά την κινητικότητα όσο και τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων!

Τις περισσότερες φορές, χρειάζεται να περάσουν αρκετοί μήνες μετά τη χειρουργική επέμβαση πριν καταστεί δυνατό να ταυτοποιηθεί η βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος μέσω σχετικών εξετάσεων.

Ειδικότερα, ο επανέλεγχος του σπέρματος πρέπει να γίνεται μετά την παρέλευση 6 – 9 μηνών, χρόνος απαραίτητος για τη δημιουργία νέων γενεών σπερματοζωαρίων.

Ωστόσο, αν η υπογονιμότητα παραμένει και μετά την αποκατάσταση της κιρσοκήλης, τότε ζευγάρι ενδέχεται να διερευνήσει άλλες προσεγγίσεις, όπως για παράδειγμα οι τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Γιατί να επιλέξω το Δρ. Πλουμίδη;

Η αντιμετώπιση της κιρσοκήλης είναι μια λεπτή χειρουργική επέμβαση και πρέπει να πραγματοποιείται μόνο από άκρως εξειδικευμένους χειρουργούς. Ο Δρ. Πλουμίδης διαθέτει τεράστια εμπειρία και μεγάλη εξειδίκευση στις πλέον σύγχρονες μεθόδους αντιμετώπισης της κιρσοκήλης και ιδιαίτερα της μικροχειρουργικής υποβουβωνικής προσπέλασης, η οποία αποτελεί το gold standard διεθνώς. Ο Δρ. Πλουμίδης διαθέτει στο ιατρείο του αρτιότατες υποδομές και εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας για την πλέον ολοκληρωμένη παρακολούθηση και υποστήριξη των ασθενών του μετά από κάθε επέμβαση.