12 Δεκ 2018 Τι είναι η διάμεση κυστίτιδα ή Σύνδρομο επώδυνης κύστης;
Η διάμεση κυστίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδη πάθηση της ουροδόχου κύστης, που προκαλεί χρόνιο πυελικό πόνο, συχνοουρία και επιτακτική ανάγκη για ούρηση, ακόμα και σε μικρούς όγκους ούρησης. Η αιτιοπαθογένεια της νόσου δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί με ακρίβεια. Προσβάλει άτομα ηλικίας 30 με 40 ετών και αφορά κατά κύριο λόγο τις γυναίκες (αναλογία γυναικών προς ανδρών: 10/1). Απαραίτητη προϋπόθεση για να τεθεί η διάγνωση είναι η απουσία λοίμωξης του ουροποιητικού ή άλλης εμφανής παθολογίας.
Η διάμεση κυστίτιδα προκαλεί έντονη συμπτωματολογία και έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής της/του ασθενή . Η πάθηση αυτή μπορεί να συσχετίζεται με άλλες χρόνιες συστηματικές παθήσεις όπως συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ινομυαλγία, κ.α. Λόγω της χρονιότητας της πάθησης είναι δυνατόν να συνυπάρξουν ψυχοσωματικές διαταραχές.
Ποια είναι τα συμπτώματα της Διάμεσης κυστίτιδας-Συνδρόμου Επώδυνης κύστης;
- Έντονα ερεθιστικά συμπτώματα κατά την ούρηση (συχνοουρία, δυσουρία, επιτακτικότητα, νυκτουρία)
- Έντονος πυελικός πόνος, ή υπερηβικό άλγος ή αίσθηση δυσφορίας/πόνου στην κατώτερη κοιλιακή χώρα, στην περιοχή της κύστης, στην ουρήθρα, στον κόλπο ή στον πρωκτό. Ο πόνος αυτός επιτείνεται με την πλήρωση της κύστης από ούρα και υποχωρεί κατά την ούρηση.
- Δυσπαρεύνια (πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή)
- Επιδείνωση των συμπτωμάτων κατά την εμμηνόροια στο 40% των ασθενών
- Επιδείνωση των συμπτωμάτων μετά τη κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών/ροφημάτων
Μπορεί να υπάρχει διακύμανση των συμπτωμάτων μεταξύ των ατομών, αλλά και ανά περίοδο στο ίδιο άτομο.
Η κλινική εξέταση μπορεί να είναι φυσιολογική και να μη συνάδει της έντονης υποκείμενης συμπτωματολογίας.
Ποια είναι η διαγνωστική προσέγγιση της/του ασθενή;
Η διαγνωστική προσέγγιση της/του ασθενή μπορεί να περιλαμβάνει τα ακόλουθα.:
- Το ιστορικό της/του ασθενούς
- Τη φυσική εξέταση
- Τη γενική ούρων και την καλλιέργεια ούρων
- Τη καλλιέργεια κολπικού επιχρίσματος στις γυναίκες
- Τη καλλιέργεια ουρηθρικού επιχρίσμτος και προστατικού υγρού στους άνδρες
- Τον υπερηχογραφικό έλεγχο του ουροποιητικού
- Την Ουροδυναμική μελέτη
- Την κυστεοσκόπηση.
Κατά τη κυστεοσκόπηση πραγματοποιείται υπερδιάταση της ουροδόχου κύστης δυο φορές, υπό αναισθησία και ελέγχεται η παρουσία πετεχειών ή αιμορραγικών εστίων στο βλεννογόνο της ουροδόχου κύστης. Στο 10-50% των ασθενών κατά τη κυστεοσκόπηση ανευρίσκονται έλκη του Hunner, ερυθηματώδεις δηλαδή περιοχές που συχνά συνδέονται με μικρά αγγεία ακτινωτά γύρω από μια κντρική ουλή που καλύπτοναι από ινική ή θρόμβο. Κατά τη διάρκεια της βιοψίας δύναται να ληφθούν ιστοτεμάχια βιοψιών προς αποκλεισμό άλλων παθήσεων και παθολογοανατομική επιβεβαίωση της διάγνωσης.
Ποια είναι η θεραπεία της διάμεσης κυστίτιδας/του συνδρόμου επώδυνης κύστης;
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της διάμεσης κυστίτιδας διακρίνεται σε
- Αλλαγές του τρόπου ζωής
- Φαρμακευτική αγωγή από το στόμα
- Ενδοκυστικές εγχύσεις στην ουροδόχο κύστη
- Ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες
- Χειρουργικές θεραπείες
Οι αλλαγές του τρόπου ζωής περιλαμβάνουν τη τροποποίηση των διατοφικών συνηθειών. Οι ασθενείς θα πρέπει να αποφεύγουν τις όξινες τροφές, το αλκοόλ, την καφεϊνη, τα ανθρακούχα αναψυκτικά, τις σοκολάτες, τις πικάντικες τροφές, τις ντομάτες, τα τυριά, τις μπανάνες , τις σταφίδες και το γιαούρτι.
Η φαρμακευτική αγωγή από το στόμα συνίσταται στη χορήγηση:
- Αναλγητικών
- Αντισταμινικών
- Pentosanpolysulfate Sodium (Elmiron): επιδιορθώνει τα ελλείμματα στο στρώμα του βλεννογόνου της κύστης.
- Pentosanpolysulfate Sodium σε συνδυασμό με υποδόρια ηπαρίνη
- Τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών
- Ανοσοκατασταλτικών (Κυκλοσπορίνης Α, Μεθοτρεξάτης)
- Φαρμάκων για τον νευροπαθητικό πόνο, όπως Pregabalin και Gabapentin
Οι ενδοκυστκές εγχύσεις έχουν το πλεονέκτημα της επίτευξης υψηλότερης συγκέντρωσης του φαρμάκου στο όργανο στόχο, με λιγότερες συστηματικές ανεπιθύμητες ενέργειες για την/τον ασθενή. Στις ενδοκυστικές εγχύσεις φαρμάκων συμπεριλαμβάνονται:
- Τοπικά αναισθητικά (πχ λιδοκαϊνη) σε συνδυασμό με ηπαρίνη και διτανθρακικό νάτριο
- Pentosanpolysulfate Sodium
- DMSO (διμεθυλσουλφοξείδιο)
- Υαλουρονικό οξύ ή Θειούχος Χονδροϊτίνη προς επισκευή των ελλειμάτων του βλεννογόνου της κύστης. (GAG)
- Ενδοκυστική Ηπαρίνη
Επί αποτυχίας των ενδοκυστικών εγχύσεων μπορεί η/ο ασθενής να αντιμετωπιστεί με ελάχιστα παρεμβατικές θεραπείες, στις οποίες περιλαμβάνονται:
- Οι διαστολές της ουροδόχου κύστης
- Διουρηθρική αφαίρεση, διαθερμοπηξία και laser για την εξαίρεση βλαβών της κύστης και ειδικότερα ελκών του Hunner.
- Ενδοκυστική έγχυση αλλαντικής τοξίνης Α (ΒΤΧ-Α)
- Υπερβαρικό οξυγόνο
- Νευροτροποποίηση, είτε μέσω διέγερσης του ιερού νεύρου (SNM) είτε μέσω διέγερσης του αιδοιϊκού νεύρου (PNS)
Η χειρουργική αποκατάσταση αποτελεί τελική επιλογή σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα τελικού σταδίου διάμεση κυστίτιδα, κατόπιν προσεκτικής προεγχειρητικής αξιολόγησης της/ του ασθενή και ακριβή προσδιορισμού της εντόπισης της νόσου. Υπάρχουν τέσσερις χειρουργικές προσεγγίσεις:
- Εκτροπή ούρων χωρίς κυστεκτομή
- Κυστεκτομή με διατήρηση του κυστικού τριγώνου
- Υποτριγωνική κυστεκτομή
- Ριζική κυστεκτομή, συμπεριλαμβανομένου της ουρήθρας
Η τελευταία επιλογή με δημιουργία αγωγού από τμήμα εντέρου (ειλεού) αποτελεί τη πιο δημοφιλή πρακτική με δημιουργία νεοκύστης, είτε στην ανατομική θέση της ουροδόχου κύστης (ορθότοπη νεοκύστη), είτε στα πλάγια της κοιλιακής χώρας (ετερότοπη νεοκύστη). Σε νέους ειδικά ασθενείς επιλέγεται εγκρατής εκτροπή των ούρων για κοσμητικούς λόγους.