Η διάταση των νεφρών, γνωστή ως υδρονέφρωση, είναι ένας ιατρικός όρο με τον οποίο περιγράφεται η διεύρυνση της νεφρικής πυέλου (με ή χωρίς αντίστοιχο «φούσκωμα» των ουρητήρων και της κύστης) από ούρα που δεν μπορούν να παροχετευτούν προς την ουροδόχο κύστη εξ αιτίας κάποιας απόφραξης ή στένωσης.
Από μόνη της η διάταση δεν συνιστά πάθηση, αλλά βασικό σύμπτωμα υποκείμενων καταστάσεων, όπως η στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής, η λιθίαση και η κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση, που αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές, έως και νεφρική ανεπάρκεια.
Η υδρονέφρωση μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η υδρονέφρωση στα παιδιά μπορεί να διαγνωστεί κατά τη βρεφική ηλικία ή μερικές φορές κατά τη διάρκεια ενός προγεννητικού υπερηχογραφήματος πριν γεννηθεί το μωρό.
Η διάταση του νεφρού δεν προκαλεί πάντα συμπτώματα. Όταν εμφανιστούν, τα σημάδια και τα συμπτώματα της διάτασης περιλαμβάνουν:
Η διάταση προκαλείται από άλλη υποκείμενη ασθένεια ή κάποιον παράγοντα κινδύνου. Ενδεικτικά, οι πιο κοινές αιτίες για διάταση είναι οι εξής:
Οι εξετάσεις για τη διάγνωση της διάτασης του νεφρού μπορεί να περιλαμβάνουν:
Η θεραπεία για τη διάταση εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Συχνά η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη.
Μια πέτρα προκαλεί έντονα συμπτώματα όταν είναι πλέον αρκετά μεγάλη, δηλαδή έχει διάμετρο μεγαλύτερη των 4 χιλιοστών, και το μέγεθός της την εμποδίζει να περάσει από τον ουρητήρα προκαλώντας απόφραξη.
Λόγω της απόφραξης, η φυσιολογική ροή των ούρων προς την ουροδόχο κύστη εμποδίζεται, τα ούρα μένουν στάσιμα και ως συνέπεια προκαλείται διάταση του ουρητήρα και του νεφρού επειδή τα ούρα μένουν στάσιμα (στάση ούρων). Η διάταση αυτή λέγεται υδρονέφρωση και συνοδεύεται από σπασμούς και πόνο.
Η διάταση θεραπεύεται με την αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας, εν προκειμένω της λιθίασης.
Όταν η ροή των ούρων προς την ουροδόχο κύστη αποφράσσεται, τότε τα ούρα συλλέγονται στα νεφρά. Αυτό προκαλεί τη διάταση του ουρητήρα και των νεφρών (υδρονέφρωση) με συνέπεια να διαταράσσεται η λειτουργία των τελευταίων και προοδευτικά να καταστρέφονται.
Λόγω μιας ατέλειας στην κυστεοουρητηρική συμβολή, δηλαδή το σημείο όπου ενώνονται οι ουρητήρες με την ουροδόχο κύστη, μπορεί να προκληθεί πισωγύρισμα των ούρων από την κύστη προς τους νεφρούς.
Οι παλινδρομήσεις αυτές των ούρων μπορεί να προκαλέσουν διάταση των νεφρών και των ουρητήρων. Η αποκατάσταση της διάτασης αυτής επιτυγχάνεται με τη θεραπεία της υποκείμενης αιτίας, δηλαδή της κυστεοουρητηρικής παλινδρόμησης.
Οι αιτίες που προκαλούν την κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση μπορεί να είναι συνήθως συγγενείς, όπως μια ουρητηροκήλη ή ένας έκτοπος ουρητήρας.
Μπορεί, ωστόσο, να είναι και επίκτητες, ως συνέπεια χρόνιας επίσχεσης ούρων, λόγω π.χ. υπερτροφίας του προστάτη, ή χειρουργικών επεμβάσεων στην περιοχή των ουρητηρικών στομίων ή πλησίον αυτής.
Η κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση είναι δυνητικά επικίνδυνη για την λειτουργία των νεφρών. Η παλινδρόμηση των ούρων μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στα νεφρά και την πύελο, τη λεγόμενη πυελονεφρίτιδα.
Οι πυελονεφρίτιδες μπορεί να προκαλέσουν μόνιμες βλάβες στο νεφρικό παρέγχυμα, με πιθανή συνέπεια χρόνια νεφρική νόσο, υψηλή αρτηριακή πίεση και νεφρική ανεπάρκεια.
Η υδρονέφρωση είναι μια κοινή συγγενής πάθηση με συχνότητα εμφάνισης περίπου 1 στα 500 μωρά. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, η υδρονέφρωση μπορεί να αναπτυχθεί και αργότερα στη ζωή.
Η υδρονέφρωση μπορεί να επηρεάσει ένα νεφρό (μονόπλευρη) ή και τα δύο νεφρά (αμφοτερόπλευρη).
Σήμερα, η υδρονέφρωση διαγιγνώσκεται, συνήθως, σε προγεννητικούς υπερήχους. Σε πολλά παιδιά, τα οποία διαγιγνώσκονται με υδρονέφρωση πριν γεννηθούν, η κατάσταση θεραπεύεται μόνη της, όσο το παιδί είναι νέο, χωρίς κάποια ιατρική παρέμβαση.
Αν και υπάρχουν πολλές καταστάσεις που οδηγούν σε υδρονέφρωση, οι πιο συχνές αιτίες έχουν να κάνουν με συγγενή απόφραξη της ουροφόρου οδού με συνέπεια την παρεμπόδιση της ομαλής ροής των ούρων, όπως:
Οι συγγενείς παθήσεις των νεφρών απαιτούν δια βίου παρακολούθηση και θεραπεία, η οποία μπορεί να είναι συντηρητική, φαρμακευτική ή και χειρουργική.
Γενικότερα, οι πάσχοντες από συγγενείς παθήσεις των νεφρών θα πρέπει να αποφεύγουν τα αθλήματα επαφής, στα οποία είναι πιθανό να υπάρχει άμεσος αντίκτυπος ή τραύμα στην πλάτη ή την κοιλιά.
Επίσης, πρέπει να ακολουθούν δίαιτα χαμηλού νατρίου, η οποία βοηθά στη διαχείριση της υψηλής αρτηριακής πίεσης που μπορεί να συνοδεύει αυτές τις παθήσεις.
Μερικές φορές, ένα παιδί μπορεί να γεννηθεί με μια συγγενή στένωση στην πυελοουρητηρική συμβολή, το σημείο δηλαδή στο οποίο συνδέεται ο ουρητήρας με τη νεφρική πύελο. Η στένωση αυτή εμποδίζει την ομαλή ροή των ούρων, τα οποία με τη σειρά τους λιμνάζουν στο νεφρό προκαλώντας τη διάτασή της.
Η διάταση των νεφρών εμφανίζεται πολύ συχνά στον προγεννητικό έλεγχο και εμφανίζεται περίπου μια φορά σε κάθε 1.000 γεννήσεις. Τις περισσότερες φορές (περίπου στο 75%) αφορά σε ένα νεφρό (μονόπλευρη) και λιγότερο συχνά και στους δυο νεφρούς (αμφοτερόπλευρη) στον ένα από τους 2 νεφρούς). Εμφανίζεται δυο φορές πιο συχνά αγόρια από ότι στα κορίτσια.
Η παρακώλυση της φυσιολογικής ροής των ούρων που παράγονται από το νεφρό σε οποιοδήποτε σημείο της ουροφόρου οδού ορίζεται ως αποφρακτική ουροπάθεια. Μπορεί να έχει συγγενή ή επίκτητα αίτια, όπως λιθίαση του ουροποιητικού, όγκοι, οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση, στένωμα ή τραυματισμός του ουρητήρα, χρόνιες λοιμώξεις και συμφύσεις έπειτα από χειρουργικές επεμβάσεις.
Μια από τις βασικές επιπλοκές της είναι η διάταση της ουροφόρου οδού, με ουρολογικές και νεφρικές επιπτώσεις, όπως λοιμώξεις του ουροποιητικού και έκπτωση στη λειτουργία των νεφρών.
Η αντιμετώπιση της αποφρακτικής ουροπάθειας πρέπει να είναι άμεση και γίνεται με την παροχέτευση των ούρων μέσω τοποθέτηση καθετήρα (pig-tail) στην ουροδόχο κύστη ή τον ουρητήρα, με χορήγηση αντιβιοτικών (σε περίπτωση λοίμωξης), η νεφροστομία.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει φλεγμονή γύρω από τον ουρητήρα από μια άγνωστη πηγή που προκαλεί ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη απόφραξη ουρητήρα. Η απόφραξη αυτή μπορεί να προκαλέσει τη στάση των ούρων και με τη σειρά της διάταση ουρητήρων και νεφρών. Θεραπεύεται με την αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας, εν προκειμένω της οπισθοπεριτοναϊκής ίνωσης.
Μαρούσι: 2106300334, 6977404050
Γλυφάδα: 2108985140
Η στένωση πυελοουρητηρικής συμβολής αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν διάταση των νεφρών.
Όταν η στένωση πυελοουρητηρικής συμβολής δεν προκαλεί προβλήματα στη λειτουργία των νεφρών, τότε μπορεί να αποφευχθεί για ένα διάστημα το χειρουργείο και η κατάσταση να γίνεται απλή παρακολούθηση της κατάστασης με τακτικό απεικονιστικό έλεγχο.
Ωστόσο, η χειρουργική επέμβαση πυελοπλαστικής είναι ενδεδειγμένη όταν υπάρχουν τα παρακάτω συμπτώματα:
Στην πυελοπλαστική, ο χειρουργός αφαιρεί το αποφραγμένο τμήμα του ουρητήρα και επανασυνδέει τα υγιή άκρα προκείμενου να δημιουργήσει μια υγιή αναστόμωση που θα επιτρέπει την ελεύθερη δίοδο των ούρων.
Ένας αυτοσυγκρατούμενος ουρητηρικός καθετήρας (σωληνάκι) τοποθετείται προσωρινά μέσα στον ουρητήρα προκειμένου να βοηθήσει στην επούλωση του ουρητήρα και αφαιρείται μερικές εβδομάδες μετά.
Η πυελοπλαστική μπορεί να γίνει είτε με ανοικτή προσπέλαση, είτε λαπαροσκοπικά, είτε με το ρομποτικό σύστημα Da Vinci.
Η ελάχιστα επεμβατική προσπέλαση με το ρομποτικό σύστημα πραγματοποιείται μέσω 3 – 4 οπών στην κοιλιακή χώρα.
Σε αντίθεση με το ανοικτό χειρουργείο, η ρομποτική χειρουργική επιτρέπει την ακριβή διόρθωση με μικρότερη απώλεια αίματος, λιγότερο πόνο, μικρότερη μετεγχειρητική νοσηλεία (1 ημέρα αντί για 1 εβδομάδα) και γενικά γρηγορότερη ανάρρωση και επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες.
Ο χειρουργός, χάρη στην ακρίβεια των χειρουργικών κινήσεων και την άριστη ορατότητα που εξασφαλίζει το ρομποτικό σύστημα, επιτρέπει την καλύτερη παρασκευή των αγγείων γύρω από τον ουρητήρα, την άρτια αναστόμωση των υγιών τμημάτων του ουρητήρα με την κατάλληλη τάση και τη σωστή τοποθέτηση του ουρητηρικού καθετήρα.
Τα μακροπρόθεσμα ποσοστά επιτυχία κυμαίνονται γύρω στο 90% τόσο για την ανοικτή όσο και για τη λαπαροσκοπική και τη ρομποτικά υποβοηθούμενη πυελοπλαστική.
Χάρη στη μακρόχρονη εμπειρία της κλινικής μας στην αντιμετώπιση της στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής ακόμα και σε σύνθετα περιστατικά, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς περιπτώσεις ασθενών με συνοδά προβλήματα υγείας, όπως η παχυσαρκία, η υποτροπή της νόσου και άλλα.
Η ρομποτική πυελοπλαστική έχει αποδειχθεί πολύ ασφαλής ως επέμβαση. Ωστόσο, όπως σε κάθε χειρουργείο υπάρχουν κίνδυνοι και πιθανές επιπλοκές.
Αν και σπάνιες, ειδικά στα χέρια ενός έμπειρου χειρουργού, οι επιπλοκές της ρομποτικής πυελοπλαστικής είναι οι ίδιες με αυτές της ανοικτής επέμβασης:
Συνήθως, ο ασθενής λαμβάνει εξιτήριο τη δεύτερη ή την τρίτη ημέρα μετά τη χειρουργική επέμβαση της ρομποτικής πυελοπλαστικής και επιστρέφει στις καθημερινές του δραστηριότητες μετά από περίπου 10 ημέρες.
Εφόσον πραγματοποιηθεί ανοικτή χειρουργική επέμβαση, ο χρόνος ανάρρωσης είναι κατά κανόνα μεγαλύτερος και η επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες μπορεί να πάρει μερικές εβδομάδες.
Αν υπάρχει καθετήρας, αφαιρείται την επομένη της επέμβασης ενώ η παροχέτευση παραμένει για επιπλέον 1 ως 2 ημέρες.
Ο εσωτερικός αυτοσυγκρατούμενος ουρητηρικός καθετήρας, που είθισται να τοποθετείται μετά από επέμβαση πυελοπλαστικής, αφαιρείται περίπου ενάμιση μήνα μετά το χειρουργείο.
Ένα έως δύο μήνες μετά την επέμβαση, πραγματοποιείται υπερηχογράφημα των νεφρών. Αυτή η εξέταση παρέχει πληροφόρηση για το αν υπάρχει κάποια απόφραξη στο σημείο της χειρουργικής επέμβασης.
Σε ορισμένες περιπτώσεις συστήνεται να πραγματοποιηθεί σπινθηρογράφημα νεφρών για να εκτιμηθεί η λειτουργία των νεφρών.
Το σπινθηρογράφημα νεφρών είναι μία ανώδυνη, διαγνωστική εξέταση που γίνεται με την ενδοφλέβια χορήγηση ραδιενεργού φαρμάκου και τη χρήση ειδικής κάμερας για τη σάρωση των νεφρών.
Η λαπαροσκοπική πυελοπλαστική παρέχει στους ασθενείς έναν ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο για την αντιμετώπιση στενώσεων στους ουρητήρες μέσω μιας ελάχιστα επεμβατικής διαδικασίας.
Σε σύγκριση με τη συμβατική ανοιχτή χειρουργική τεχνική, η λαπαροσκοπική πυελοπλαστική έχει ως αποτέλεσμα σημαντικά μικρότερο μετεγχειρητικό πόνο, συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο, ταχύτερη επιστροφή στην εργασία και τις καθημερινές δραστηριότητες, καθώς και βέλτιστο λειτουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα.
Η λαπαροσκοπική πυελοπλαστική πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία. Διαρκεί συνήθως 3 – 4 ώρες. Η χειρουργική επέμβαση πραγματοποιείται μέσω 3 μικρών οπών που ανοίγονται στην κοιλιακή χώρα, μέσω των οποίων εισάγονται τα λαπαροσκοπικά εργαλεία.
Η διαδερμική νεφρολιθοτομία είναι μια διηθητική επεμβατική διαδικασία, στην οποία ο χειρούργος αφαιρεί την πέτρα των νεφρών μέσω μιας μικρής τομής στο δέρμα. Γενικά, αυτή η διαδικασία χρησιμοποιείται για την απομάκρυνση λίθων μεγαλύτερων από 2 cm ή ακανόνιστου σχήματος.
Η επέμβαση αυτή εκτελείται, συνήθως, όταν οι λιγότερο επεμβατικές διαδικασίες δεν είναι εφικτές ή δεν έχουν επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Εκτελείται υπό γενική αναισθησία και διαρκεί περίπου 2-3 ώρες για να ολοκληρωθεί.
Μαρούσι: 2106300334, 6977404050
Γλυφάδα: 2108985140
Το νέας γενιάς εύκαμπτο ψηφιακό (digital) ουρητηροσκόπιο, όπως αυτό που διαθέτουμε στην κλινική μας, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, έχει φέρει επανάσταση στην επιτυχή και ασφαλή αντιμετώπιση της λιθίασης ανεξαρτήτως μεγέθους και εντόπισης.
Άλλωστε, αποτελεί τεχνολογία αιχμής στο χώρο της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής στα κέντρα αναφοράς σε Ευρώπη και Αμερική.
Η σύγχρονη ψηφιακή (digital) τεχνολογία με μικροκάμερα και Laser, απαλλάσσει τον ασθενή άμεσα, ανώδυνα και αναίμακτα από τη λιθίαση του νεφρού. Ειδικότερα:
Ένα άλλο πλεονέκτημα του εύκαμπτου ψηφιακού (digital) ουρητηροσκοπίου είναι η τεχνολογία Narrow Band Imaging (NBI) που διαθέτει.
Πρόκειται για ένα σύστημα απεικόνισης που επιτρέπει την αναγνώριση κακοήθων όγκων του νεφρού και του ουρητήρα πριν ακόμα γίνουν ορατοί με απεικονιστικές μεθόδους (υπέρηχος, αξονική τομογραφία).
Έτσι, διασφαλίζεται η πρώιμη ανίχνευση, αναγνώριση και κατ’ επέκταση η αντιμετώπιση καρκινικών όγκων του νεφρού.
Με το εύκαμπτο ψηφιακό ουρητηροσκόπιο ο ασθενής απαλλάσσεται οριστικά και ανώδυνα από το βασανιστικό κολικό του νεφρού και το πρόβλημα της λιθίασης με μια ενδοσκοπική μικροεπέμβαση.
Η εύκαμπτη ψηφιακή ουρητηροσκόπηση αποτελεί αναίμακτη και αποτελεσματική μέθοδο κατακερματισμού λίθων σε όλα τα σημεία του νεφρού που με παλαιότερες τεχνικές δεν θα ήταν εφικτό.
Το σημαντικότερο από όλα είναι ότι η έξοδος από το νοσοκομείο πραγματοποιείται ακόμα και την ίδια ημέρα, μετά από σύντομη νοσηλεία (day case surgery), ενώ ο ασθενής επιστρέφει στις καθημερινές του δραστηριότητες άμεσα.