Νεφρολιθίαση / Λιθίαση Νεφρού

Τι είναι η λιθίαση του Ουροποιητικού;

Ως λιθίαση του ουροποιητικού ορίζεται ο σχηματισμός λίθου ή λίθων εντός της αποχετευτικής μοίρας του ουροποιητικού συστήματος, η οποία περιλαμβάνει τους νεφρούς, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα.

Πόσο συχνή είναι η λιθίαση;

Η λιθίαση του ουροποιητικού αποτελεί ένα πολύ συχνό πρόβλημα για την υγεία που αφορά ενήλικες και παιδιά. Κάθε χρόνο περίπου 3 εκατομμύρια ασθενείς με προβλήματα λιθίασης επισκέπτονται τον ιατρό τους, ενώ πάνω από μισό εκατομμύριο ασθενείς προσέρχονται στα επείγοντα λόγω προβλημάτων λιθίασης. Η υποτροπή της νόσου ανέρχεται στο 50% μέσα στη δεκαετία, με τους άνδρες να παρουσιάζουν τα υψηλότερα ποσοστά υποτροπών.

Πόσα είδη λίθων υπάρχουν;

Τα είδη των λίθων ταξινομούνται με βάση τη χημική τους σύσταση. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι λίθων είναι οι εξής:

• Λίθοι ασβεστίου. Εμφανίζονται συχνότερα από τα υπόλοιπα είδη λίθων, ιδιαίτερα σε άντρες ηλικίας 20-30 ετών.
• Λίθοι κυστίνης. Εμφανίζονται σε πάσχοντες από κυστινουρία.
• Λίθοι στρουβίτη. Εμφανίζονται συνήθως σε γυναίκες με λοίμωξη του ουροποιητικού και μπορεί να αποκτήσουν μεγάλο μέγεθος.
• Λίθοι ουρικού οξέος. Εμφανίζονται πιο συχνά στους άντρες παρά στις γυναίκες.

Υπάρχουν και πιο σπάνιες μορφές λίθων, οι οποίες εμφανίζονται σε ασθενείς που λαμβάνουν συγκεκριμένες φαρμακευτικές ουσίες.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση λίθων;

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που προδιαθέτουν στην εμφάνιση λίθων του ουροποιητικού. Οι πιο σημαντικοί είναι οι εξής:

• Ηλικία. Άτομα μεταξύ 20 και 50 ετών είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν λίθους.
• Φύλο. Η λιθίαση του ουροποιητικού προσβάλλει τους άνδρες τρεις συχνότερα από τις γυναίκες.
• Κληρονομικότητα. Το οικογενειακό ιστορικό αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης λίθων.
• Διατροφή. Η κατανάλωση ζωικού λευκώματος, λίπους και τροφών πλούσιων σε ασβέστιο ευνοεί το σχηματισμό δημιουργία λίθων, καθώς και η αυξημένη κατανάλωση αλατιού.
• Παχυσαρκία. Το υπερβολικό σωματικό βάρος ευνοεί το σχηματισμό λίθων.
• Ξηρασία. Καθημερινά πρέπει να καταναλώνουμε τουλάχιστον 1,5 λίτρο νερό. Αλλιώς αυξάνεται η πιθανότητα σχηματισμού λίθων.
• Φάρμακα. Η λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων ευνοεί το σχηματισμό λίθων.
• Κλιματικές συνθήκες. Οι κάτοικοι περιοχών με θερμά κλίματα έχουν αυξημένη πιθανότητα για εμφάνιση λίθων.

Τι συμπτώματα έχει η λιθίαση του ουροποιητικού;

Οι λίθοι, όταν βρίσκονται μέσα στα νεφρά, είναι συνήθως ασυμπτωματικοί και δεν προκαλούν προβλήματα. Σε αυτήν την περίπτωση, η λιθίαση μπορεί να διαγνωστεί κατόπιν τυχαίου απεικονιστικού ελέγχου. Ωστόσο, όταν ένας λίθος μετακινηθεί στον ουρητήρα, τότε προκαλείται απόφραξη, δηλαδή εμποδίζεται η φυσιολογική ροή των ούρων προς την ουροδόχο κύστη. Σε αυτήν την περίπτωση, ο νεφρός διογκώνεται και προκαλεί το γνωστό κολικό του νεφρού.

Ο οξύτατος αυτός πόνος ξεκινά από τα πλευρά και εκτείνεται προς τη βουβωνική χώρα και προς τα γεννητικά όργανα, δίχως ο ασθενής να μπορεί να βρει ανακούφιση σε καμία θέση.

Ο κολικός του νεφρού είναι το βασικό σύμπτωμα της λιθίασης. Παράλληλα, όμως, μπορεί να συνυπάρχουν κι άλλα συμπτώματα, όπως ναυτία, έμετος, αιματουρία, συχνουρία και πυρετός σε περιπτώσεις λοιμώξεων.

Πώς γίνεται η διάγνωση της λιθίασης;

Ο ακτινολογικός έλεγχος αναδεικνύει το μεγαλύτερο ποσοστό των λίθων, ενώ το υπερηχογράφημα παρέχει πληροφορίες όχι μόνο για την παρουσία των λίθων αλλά και για τυχόν απόφραξη της ροής των ούρων.

Πιο λεπτομερή απεικόνιση για την ακριβή θέση των λίθων και την επίπτωσή τους προσφέρει η αξονική τομογραφία.

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για αντιμετώπιση στη νεφρολιθίαση;

Ένα ποσοστό των λίθων αποβάλλεται αυτόματα μέσω της ούρησης. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που οι λίθοι προκαλούν επίμονο άλγος, λοίμωξη (πυελονεφρίτιδα) και απόφραξη του νεφρού οπότε και χρήζουν άμεσης θεραπευτικής παρέμβασης.

Πως αντιμετωπίζονται οι λίθοι του νεφρού μέχρι σήμερα;

Η αντιμετώπιση της λιθίασης μπορεί να γίνει με τις παρακάτω επεμβατικές μεθόδους:

• Την εξωσωματική λιθοτριψία με κρουστικά κύματα (ESWL), η οποία δεν παρουσιάζει υψηλά ποσοστά επιτυχιών, καθώς μόλις το 50% των ασθενών θα απαλλαγεί από τους λίθους του σε διάστημα ενός μηνός. Πολλοί ασθενείς θα έχουν υπολειμματικά λιθιασικά συγκρίματα ενώ η μέθοδος αυτή δεν είναι αποτελεσματική σε σκληρούς λίθους.
• Ουρητηροσκόπηση με ημιάκαμπτα/άκαμπτα εργαλεία, που είναι αποτελεσματική μόνο για τη λιθίαση του ουρητήρα.
• Διαδερμική Νεφρολιθοτριψία. Η εν λόγω επέμβαση ενδείκνυται για μεγάλους λίθους του νεφρού και πραγματοποιείται μέσω μίας τομής στην οσφυϊκή χώρα, όπου παρακεντείται ο νεφρός και εν συνεχεία με τη βοήθεια ειδικών εργαλείων κατακερματίζεται ο λίθος. Στο τέλος της επέμβασης τοποθετείται σωλήνας μέσα από την τομή του δέρματος και ο ασθενής νοσηλεύεται για 2-3 ημέρες.
• Ανοικτή χειρουργική επέμβαση. Η κλασική χειρουργική μέθοδος έχει ένδειξη πλέον μόνο σε σπάνιες και ειδικές περιπτώσεις.

Ποια είναι η νέα επαναστατική μέθοδος στην αντιμετώπιση της λιθίασης του νεφρού;

Το νέας γενιάς εύκαμπτο ψηφιακό (digital) ουρητηροσκόπιο, όπως αυτό που διαθέτουμε στην κλινική μας, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, έχει φέρει επανάσταση στην επιτυχή και ασφαλή αντιμετώπιση της λιθίασης ανεξαρτήτως μεγέθους και εντόπισης.

Άλλωστε, αποτελεί τεχνολογία αιχμής στο χώρο της ελάχιστα επεμβατικής

Διάταση Νεφρού / Διάταση Ουρητήρα

Διάταση των νεφρών και του ουρητήρα

Μια πέτρα προκαλεί έντονα συμπτώματα όταν είναι πλέον αρκετά μεγάλη, δηλαδή έχει διάμετρο μεγαλύτερη των 4 χιλιοστών, και το μέγεθός της την εμποδίζει να περάσει από τον ουρητήρα προκαλώντας απόφραξη.

Λόγω της απόφραξης, η φυσιολογική ροή των ούρων προς την ουροδόχο κύστη εμποδίζεται, τα ούρα μένουν στάσιμα και ως συνέπεια προκαλείται διάταση του ουρητήρα και του νεφρού επειδή τα ούρα μένουν στάσιμα (στάση ούρων). Η διάταση αυτή λέγεται υδρονέφρωση και συνοδεύεται από σπασμούς και πόνο.

Η διάταση θεραπεύεται με την αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας, εν προκειμένω της λιθίασης.

Λιθίαση και Εγκυμοσύνη

Η λιθίαση κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης εμφανίζεται με συχνότητα περίπου μια ανά 2.000 κυήσεις. Συνήθως προκύπτει στο 2ο ή 3ο τρίμηνο της κύησης. Τα αίτια της λιθίασης στην εγκυμοσύνη είναι αντίστοιχα με αυτά που ισχύουν στο γενικό πληθυσμό, με τη διαφορά ότι κατά την κύηση συμβαίνουν μεταβολές στο σώμα της γυναίκας που μπορεί να ενισχύουν τη νόσο.

Μια από αυτές τις μεταβολές, είναι η διάταση των ουρητήρων και των νεφρών, που ξεκινά φυσιολογικά από την 6η – 7η εβδομάδα της κύησης ως συνέπεια της πίεσης που ασκεί στους ουρητήρες η μήτρα και της αύξησης των επιπέδων προγεστερόνης. Η διάταση (υδρονέφρωση) αυτή και η στάση των ούρων που προκαλεί έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της συγκέντρωσης στα ούρα παραγόντων που ευνοούν το σχηματισμό λίθων.

Τι είναι η διαδερμική νεφρολιθοτομία (PCNL);

Η διαδερμική νεφρολιθοτομία είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία, στην οποία ο χειρούργος αφαιρεί την πέτρα των νεφρών μέσω μιας μικρής τομής στο δέρμα. Γενικά, αυτή η διαδικασία χρησιμοποιείται για την απομάκρυνση λίθων μεγαλύτερων από 2 cm ή ακανόνιστου σχήματος.

Η επέμβαση αυτή εκτελείται, συνήθως, όταν οι λιγότερο επεμβατικές διαδικασίες δεν είναι εφικτές ή δεν έχουν επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Εκτελείται υπό γενική αναισθησία και διαρκεί περίπου 2-3 ​​ώρες για να ολοκληρωθεί.

Laser Λιθοτριψία – Ενδοσκοπική Αντιμετώπιση Λίθου

Ποια είναι η νέα επαναστατική μέθοδος στην αντιμετώπιση της λιθίασης του νεφρού;

Το νέας γενιάς εύκαμπτο ψηφιακό (digital) ουρητηροσκόπιο, όπως αυτό που διαθέτουμε στην κλινική μας, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, έχει φέρει επανάσταση στην επιτυχή και ασφαλή αντιμετώπιση της λιθίασης ανεξαρτήτως μεγέθους και εντόπισης.

Άλλωστε, το Laser Λιθοτριψία αποτελεί τεχνολογία αιχμής στο χώρο της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής στα κέντρα αναφοράς σε Ευρώπη και Αμερική.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της νέας τεχνολογίας του εύκαμπτου ψηφιακού ουρητηροσκοπίου;

Η σύγχρονη ψηφιακή (digital) τεχνολογία με μικροκάμερα και Laser, απαλλάσσει τον ασθενή άμεσα, ανώδυνα και αναίμακτα από τη λιθίαση του νεφρού. Ειδικότερα:

• Η ψηφιακή μικροκάμερα στην κορυφή του εργαλείου (σε μέγεθος μικροτσίπ), δίνει τη δυνατότητα επισκόπησης όλων των σημείων του νεφρού και του ουρητήρα με εικόνα υψηλής ευκρίνειας και ανάλυσης (chip on the tip).
• Με την τεχνολογία Laser ο κατακερματισμός του λίθου είναι γρήγορος και αποτελεσματικός, ανεξαρτήτως σύστασης και σκληρότητας του λίθου. Ακόμα και οι πιο ανθεκτικοί λίθοι, όπως οι μονοϋδρικού οξαλικού ασβεστίου μπορούν να αντιμετωπιστούν με επιτυχία. Το ουρητηροσκόπιο είναι τόσο λεπτό και ακριβείας που εισέρχεται στο ουροποιητικό σύστημα δια φυσικών οπών (ουρήθρα), χωρίς την ανάγκη δημιουργίας τομών και ακαλαίσθητων μετεγχειρητικών ουλών.
• Το μέγεθος του εργαλείου (με διάμετρο μικρότερη των 3 mm), σε σχέση με αντίστοιχα ουρητηροσκόπια παλαιότερης γενιάς, επιτρέπει την ομαλή και ατραυματική είσοδο αυτού σε οποιονδήποτε κάλυκα του νεφρού. Ως αποτέλεσμα, αποφεύγονται οι τραυματικές κακώσεις.
• επαναστατικός σχεδιασμός του συγκεκριμένου εργαλείου συνδυάζει τον ημιάκαμπτο άξονα (stiff shaft) με ένα ιδιαίτερα ευκίνητο άκρο που τηλεκατευθύνεται από τον χειρουργό. Έτσι επιτυγχάνεται η ομαλή είσοδος του εργαλείου ακόμη και σε δύσκολους ανατομικά ουρητήρες και η εύκολη προώθηση του σε όλα τα σημεία του νεφρού.
• Με τη χρήση βοηθητικών εργαλείων (ενδοσκοπικός κάλαθος, υδρόφιλα σύρματα) μέσα από το κανάλι εργασίας (διαμέτρου 1 mm) που διαθέτει, επιτυγχάνεται η απομάκρυνση όλων των υπολειμματικών λιθιασικών συγκριμάτων.

Έχει άλλα πλεονεκτήματα το εύκαμπτο ψηφιακό ουρητηροσκόπιο;

Ένα άλλο πλεονέκτημα του εύκαμπτου ψηφιακού (digital) ουρητηροσκοπίου είναι η τεχνολογία Narrow Band Imaging (NBI) που διαθέτει.

Πρόκειται για ένα σύστημα απεικόνισης που επιτρέπει την αναγνώριση κακοήθων όγκων του νεφρού και του ουρητήρα πριν ακόμα γίνουν ορατοί με απεικονιστικές μεθόδους (υπέρηχος, αξονική τομογραφία).

Έτσι, διασφαλίζεται η πρώιμη ανίχνευση, αναγνώριση και κατ’ επέκταση η αντιμετώπιση καρκινικών όγκων του νεφρού.

Γιατί να επιλέξει κανείς αυτή τη μέθοδο;

Με το εύκαμπτο ψηφιακό ουρητηροσκόπιο ο ασθενής απαλλάσσεται οριστικά και ανώδυνα από το βασανιστικό κολικό του νεφρού και το πρόβλημα της λιθίασης με μια ενδοσκοπική μικροεπέμβαση.

Η εύκαμπτη ψηφιακή ουρητηροσκόπηση αποτελεί αναίμακτη και αποτελεσματική μέθοδο κατακερματισμού λίθων σε όλα τα σημεία του νεφρού που με παλαιότερες τεχνικές δεν θα ήταν εφικτό.

Το σημαντικότερο από όλα είναι ότι η έξοδος από το νοσοκομείο πραγματοποιείται ακόμα και την ίδια ημέρα, μετά από σύντομη νοσηλεία (day case surgery), ενώ ο ασθενής επιστρέφει στις καθημερινές του δραστηριότητες άμεσα.