Πρόπτωση Πυελικού Εδάφους

Τι είναι η πρόπτωση του πυελικού εδάφους;

Ως πρόπτωση του πυελικού εδάφους ορίζεται η προβολή ενός ή περισσοτέρων οργάνων της ελάσσονος πυέλου (λεκάνης) διαμέσου του κόλπου, που μπορεί να φτάσει να εξέχει πέρα από τα χείλη του αιδοίου.

Τα όργανα αυτά μπορεί να είναι: η μήτρα, το κολπικό κολόβωμα (σε περίπτωση προηγηθείσας υστερεκτομής), η ουροδόχος κύστη, οι έλικες του εντέρου ή ακόμη και το ορθό (Εικόνα 1).

Η πρόπτωση αυτή εμφανίζεται κατά την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (φτάρνισμα, βήχας, άρση βάρους) και οφείλεται στη χαλάρωση των συνδέσμων, των περιτονιών και του μυϊκού τοιχώματος του περινέου, που στο σύνολο τους απαρτίζουν ένα σύνθετο δίκτυο δυναμικής και στατικής στήριξης των οργάνων της πυέλου.

Πόσο συχνή είναι η πρόπτωση του πυελικού εδάφους;

Η πρόπτωση του πυελικού εδάφους αποτελεί ένα από τα συχνότερα ουρογυναικολογικά προβλήματα, που απασχολούν τις ενήλικες γυναίκες. Η επίπτωσή της αυξάνεται με την ηλικία και μάλιστα μία στις τρεις γυναίκες άνω των 50 ετών θα αναζητήσουν ιατρική συμβουλή λόγω συμπτωμάτων.

Πολλές γυναίκες, δυστυχώς, κατακλύζονται από αίσθημα ντροπής, μειωμένης σεξουαλικότητας και κατ’ επέκταση αυτοεκτίμησης, με αποτέλεσμα η νόσος να παραμένει συχνά σε λανθάνουσα κατάσταση με σοβαρό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής.

Πόσοι τύποι πρόπτωσης του πυελικού εδάφους υπάρχουν;

Όταν η πρόπτωση εμφανίζεται στο πρόσθιο τοίχωμα του κόλπου τότε ονομάζεται πρόπτωση του πρόσθιου διαμερίσματος.

Επειδή τα όργανα που προβάλουν από το πρόσθιο διαμέρισμα είναι η ουροδόχος κύστη ή/και η ουρήθρα, συχνά ονομάζεται και κυστεοκήλη ή ουρηθροκυστεοκήλη αντίστοιχα. Αυτή η μορφή πρόπτωσης είναι η πιο συχνή και επηρεάζει, στις περισσότερες περιπτώσεις, τη λειτουργία της ούρησης (αποφρακτικά συμπτώματα) (Εικόνα 1).

Αντίστοιχα, όταν η πρόπτωση αφορά το οπίσθιο τοίχωμα του κόλπου τότε ονομάζεται πρόπτωση του οπισθίου διαμερίσματος.

Στην περίπτωση αυτή, το όργανο που προβάλει είναι το ορθό και γι’ αυτό η πρόπτωση ονομάζεται και ορθοκήλη (Εικόνα 1). Μπορεί, ωστόσο, να προβάλει και τμήμα του λεπτού εντέρου από το ανώτερο τμήμα του οπισθίου τοιχώματος του κόλπου, η γνωστή εντεροκήλη.

Τέλος, όταν προβάλει η μήτρα ή το κολπικό κολόβωμα (σε περίπτωση υστερεκτομής) τότε πρόκειται για πρόπτωση του κεντρικού διαμερίσματος.

Η πρόπτωση της μήτρας ή του κολπικού κολοβώματος αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή μορφή πρόπτωσης του πυελικού εδάφους (Εικόνα 1).

Θα πρέπει να τονιστεί ότι ο διαχωρισμός της πάθησης σε τρία διαμερίσματα (πρόσθιο, κεντρικό και οπίσθιο) έχει ιδιαίτερη διαγνωστική και θεραπευτική σημασία, παρ’ όλο που μια γυναίκα μπορεί να εμφανίσει συνδυασμό των παραπάνω: δηλαδή μπορεί να έχει κυστεοκήλη με πρόπτωση του κολπικού κολοβώματος ιδιαίτερα μετά από επέμβαση υστερεκτομής. Για το λόγο αυτό η πάθηση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν ενιαία νόσος.

Ποια είναι τα συμπτώματα της πρόπτωσης του πυελικού εδάφους;

Τα συμπτώματα της πρόπτωσης του πυελικού εδάφους περιλαμβάνουν:

• Αίσθημα μόνιμου βάρους στο περίνεο ή στον κόλπο, το οποίο συχνά μεταφέρεται και στην οσφύ (μέση).
• Πτώση (κάθοδος) της μήτρας ή ενός μαλακού οργάνου σε διάφορες κινήσεις, που μπορεί να προβάλει και έξω από το κόλπο.
• Συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα όπως: αδύναμη ούρηση, δυσκολία στην ούρηση, αίσθημα απόφραξης κατά την ούρηση, αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης, συχνοουρία, επιτακτικότατα και ακράτεια ούρων.
• Συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα όπως: δυσκοιλιότητα, αίσθημα ατελούς κένωσης κατά την αφόδευση.
• Ενόχληση κατά την σεξουαλική επαφή.

Ποια είναι τα αίτια της πρόπτωσης του πυελικού εδάφους:

Η πρόπτωση του πυελικού εδάφους οφείλεται κυρίως στη χαλάρωση των μυών, των συνδέσμων και των περιτονιών που υποστηρίζουν τα όργανα της πυέλου.

Αυτό με τη σειρά του προκαλείται από τις παρακάτω καταστάσεις:

• Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός θεωρούνται από τους πιο σημαντικούς παράγοντες. Μάλιστα, μία στις τρεις γυναίκες που έχουν γεννήσει θα υποφέρουν εντέλει από τη νόσο, η οποία μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και μερικά χρόνια μετά την εγκυμοσύνη.
• Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι μόνο μία στις εννέα γυναίκες θα χρειαστούν χειρουργείο.
• Η αυξημένη ηλικία και η εμμηνόπαυση είναι από τους παράγοντες που προκαλούν χαλάρωση του πυελικού εδάφους.
• Η χρόνια αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης εκτονώνεται τις περισσότερες φορές στο πυελικό έδαφος, με αποτέλεσμα αυτό τελικά να υποχωρεί. Καταστάσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση είναι: η παχυσαρκία, ο χρόνιος βήχας, η δυσκοιλιότητα και η άρση βαρών.

Υπάρχουν γυναίκες που έχουν επιρρέπεια στην πρόπτωση του πυελικού εδάφους, όπως επίσης υπάρχουν και ασθένειες του συνδετικού ιστού που επηρεάζουν τη δύναμη των συνδέσμων

Πώς γίνεται η διάγνωση της πρόπτωσης του πυελικού εδάφους;

Μια λεπτομερής γυναικολογική εξέταση είναι αρκετή για να γίνει η διάγνωση της πρόπτωσης του πυελικού εδάφους.

Ανάλογα με τα ευρήματα της γυναικολογικής εξέτασης ο θεράπων ιατρός μπορεί να συστήσει σειρά εξετάσεων για να αποσαφηνιστεί περαιτέρω το είδος και ο βαθμός της πρόπτωσης, όπως ουροδυναμικός έλεγχος, υπέρηχοι ουροποιητικού συστήματος, υπέρηχοι γυναικολογικοί, κ.λπ.

Πώς αντιμετωπίζεται η πρόπτωση του πυελικού εδάφους;

Η πρόπτωση του πυελικού εδάφους δεν αποτελεί απειλητική κατάσταση για τη ζωή και μάλιστα ορισμένες γυναίκες έχουν ελάχιστα συμπτώματα χωρίς να επηρεάζεται η καθημερινότητά τους.

Ανάλογα, λοιπόν, με το βαθμό της πρόπτωσης, την ηλικία της γυναίκας και τα συμπτώματα ο ιατρός μπορεί να προτείνει αντίστοιχη θεραπεία.

Οι θεραπείες διακρίνονται κυρίως σε συντηρητικές (μη-χειρουργικές) και σε χειρουργικές.

Ποιες είναι οι συντηρητικές θεραπείες για την πρόπτωση του πυελικού εδάφους;

Η συντηρητική αντιμετώπιση της πρόπτωσης του πυελικού εδάφους συνίσταται σε:

Αλλαγή συμπεριφοράς: Ελάττωση του σωματικού βάρους (σε περίπτωση υπέρβαρων γυναικών),αποφυγή άρσης βαρών και αποφυγή οποιασδήποτε αιτίας αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης, όπως για παράδειγμα η χρόνια δυσκοιλιότητα και ο χρόνιος βήχας (συχνός στους καπνιστές).

Διακολπική τοποθέτηση πεσσού: Ο πεσσός είναι μια συσκευή (συνήθως από σιλικόνη) που τοποθετείται από τον ιατρό μέσα στον κόλπο και σκοπό έχει τη μηχανική υποστήριξη στα προσπίπτοντα όργανα. Με τον τρόπο αυτό ανακουφίζεται η γυναίκα ως ένα βαθμό από τα συμπτώματα με βασικό πλεονέκτημα την αποφυγή χειρουργικής επέμβασης. Δε συστήνεται σε νεαρές γυναίκες καθότι δυσκολεύει τη σεξουαλική επαφή και χρειάζεται συχνές αλλαγές.

Ασκήσεις ενδυνάμωσης του πυελικού εδάφους (ασκήσεις Kegel): Επειδή ένας από τους παράγοντες της πρόπτωσης του πυελικού εδάφους είναι η χαλάρωση των μυών του περινέου, η ενδυνάμωση των μυών αυτών με κατάλληλες ασκήσεις που θα συστήσει ο ιατρός μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα και να αποτρέψουν περαιτέρω χαλάρωση της περιοχής. Πρόκειται από τις πρώτες θεραπείες που πρέπει να εφαρμοστούν ιδιαίτερα σε περιπτώσεις μικρής πρόπτωσης.

Πότε συστήνεται η χειρουργική θεραπεία για την πρόπτωση του πυελικού εδάφους;

Η χειρουργική θεραπεία συστήνεται στις περιπτώσεις που τα συντηρητικά μέτρα έχουν αποτύχει, σε νέες γυναίκες καθώς και σε μετρίου και μεγάλου βαθμού προπτώσεις.

Υπάρχουν διάφορες τεχνικές που εφαρμόζονται και διακρίνονται κυρίως σε:

• διακολπικές επεμβάσεις (μέσα από τον κόλπο) και σε
• διακοιλιακές επεμβάσεις (μέσα από την κοιλιά).

Η χειρουργική αποκατάσταση μπορεί να γίνει με τη χρήση πλέγματος ή χωρίς τη χρήση αυτού.

Πόσο αποτελεσματική είναι η χρήση πλέγματος;

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι σύμφωνα και με τη διεθνή βιβλιογραφία η χρήση πλέγματος δίνει μια μόνιμη λύση στο πρόβλημα της πρόπτωσης του πυελικού εδάφους, με λιγότερες πιθανότητες υποτροπής.

Σύγχρονες ανησυχίες (που μπορεί κανείς να διαβάσει στο διαδίκτυο) που υπάρχουν σχετικά με τη χρήση του πλέγματος, αφορούν κυρίως τη χρήση αυτού σε διακολπικές (μέσα από τον κόλπο) επεμβάσεις αποκατάστασης.

Ως γνωστόν, ο κόλπος έχει φυσιολογική μικροβιακή χλωρίδα με συνακόλουθη πιθανή μόλυνση του πλέγματος.

Οι επεμβάσεις που γίνονται διακοιλιακά είναι απαλλαγμένες από αυτούς τους κινδύνους, καθώς η κοιλιακή κοιλότητα δεν έχει μικρόβια.

Άλλωστε, η διακοιλιακή χρήση πλεγμάτων είναι το gold standard σε άλλες επεμβάσεις γενικής χειρουργικής που έχουν παρόμοια αιτιοπαθογένεια, όπως είναι η αποκατάσταση κηλών του κοιλιακού τοιχώματος και της βουβωνικής περιοχής.

Επανορθωτική Ιεροκολποπηξία

Τι είναι η Ιεροκολποπηξία;

Η ιεροκολποπηξία είναι μια επέμβαση που σκοπό έχει να αποκαταστήσει τη φυσιολογική ανατομική θέση και λειτουργία του κόλπου (σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή) και να αποτρέψει την κάθοδο των πυελικών οργάνων.

Αυτό επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση πλέγματος στο πρόσθιο τοίχωμα του κόλπου, ανάμεσα δηλαδή στον κόλπο και την ουροδόχο κύστη (διορθώνοντας έτσι τυχόν κυστεοκήλη), καθώς επίσης και στο οπίσθιο τοίχωμα του κόλπου ανάμεσα δηλαδή στον κόλπο και το ορθό (διορθώνοντας έτσι τυχόν ορθοκήλη και εντεροκήλη).

Τα δύο αυτά πλέγματα αναρτώνται στο ιερό οστό, δίνοντας έτσι ένα ισχυρό στήριγμα στο κολπικό κολόβωμα (διορθώνοντας έτσι και την πρόπτωση του κόλπου) (εικόνα 1).

Η παραπάνω επέμβαση αποδεδειγμένα (CochraneReview) έχει τις λιγότερες υποτροπές.

Επίσης, χάρη στη λαπαροσκοπική τεχνική έχει πάψει πλέον να υφίσταται το αλλοτινό μειονέκτημα της ιεροκολποπηξίας, σε σχέση με τις διακολπικές επεμβάσεις, δηλαδή η ανοιχτή κοιλιακή τομή και η μεγάλη διάρκεια του χειρουργείου.

Λαπαροσκοπική Ιεροκολποπηξία

Τι είναι η λαπαροσκοπική ιεροκολποπηξία;

Η λαπαροσκοπική ιεροκολποπηξία είναι μια ελάχιστα επεμβατική χειρουργική τεχνική που παρέχει μια ασφαλή και βιώσιμη στο χρόνο μέθοδο για την επανόρθωση του πυελικού εδάφους και των περιεχομένων του χωρίς την ανάγκη για μεγάλη κοιλιακή τομή.

Η λαπαροσκοπική ιεροκολποπηξία γίνεται με τη χρήση λεπτών λαπαροσκοπικών οργάνων που εισάγονται μέσω τεσσάρων (4) πολύ μικρών εντομών κατά μήκος της μέσης κοιλίας.

Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη συμβατική ανοικτή χειρουργική επέμβαση, κατά την οποία απαιτείται μεγάλη κοιλιακή τομή.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής ιεροκολποπηξίας;

Η λαπαροσκοπική ιεροκολποπηξία είναι μια ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση, η οποία προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με την παραδοσιακή ανοικτή χειρουργική επέμβαση, όπως:

• Βραχύτερη παραμονή στο νοσοκομείο (πολλοί ασθενείς πηγαίνουν στο σπίτι την ίδια μέρα ή το επόμενο πρωί),
• Λιγότερο πόνο,
• Λιγότερη απώλεια αίματος,
• Βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα,
• Ταχύτερη ανάκαμψη και επιστροφή στις κανονικές δραστηριότητες,
• Λιγότερες επιπλοκές,
• Καλύτερη άποψη των πυελικών οργάνων και ελαττώματα υποστήριξης κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης,
• Χαμηλότερος κίνδυνος υποτροπής.

Ρομποτική Ιεροκολποπηξία

Τι είναι η Ρομποτική Ιεροκολποπηξία;

Με την εφαρμογή της ρομποτικής χειρουργικής, η οποία αποτελεί μέθοδο εκλογής ειδικά για τις επεμβάσεις της πυέλου, μπορεί η ιεροκολποπηξία να γίνει με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο.

Με τη ρομποτική ιεροκολποπηξία συνδυάζονται τα χαμηλά ποσοστά υποτροπής μιας διακοιλιακής επέμβασης με τις ελάχιστες επιπλοκές και ταλαιπωρία μιας διακολπικής επέμβασης.

Τι είναι η Ρομποτική Υστεροπηξία;

Με τη χρήση της ρομποτικής χειρουργικής, οι γυναίκες μπορούν να υποβληθούν σε επέμβαση αποκατάστασης πρόπτωσης της μήτρας και της κυστεοκήλης, διατηρώντας τη μήτρα τους με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο.

Η επέμβαση αυτή ονομάζεται ρομποτική υστεροπηξία.

Η άποψη που υπήρχε για πολλά χρόνια ότι η μήτρα που προπίπτει πρέπει να αφαιρείται έχει αναθεωρηθεί και έχει αποδειχθεί πλέον σήμερα ότι η πτώση της μήτρας είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία της νόσου.

Ποιά είναι τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής ιεροκολποπηξίας και υστεροπηξίας;

Η ρομποτική ιεροκολποπηξία και υστεροπηξία παρουσιάζουν σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι του παραδοσιακού ανοικτού χειρουργείου:

• Συνδυάζονται με άλλες γυναικολογικές επεμβάσεις, όπως είναι η αφαίρεση ινομυώματος (στην περίπτωση διατήρησης της μήτρας) αλλά και με επεμβάσεις τοποθέτησης ταινίας για την εγκράτεια των ούρων (σε περίπτωση που η κυστεοκήλη συνδυάζεται με συμπτώματα ακράτειας ούρων). Έτσι μια γυναίκα που βασανίζεται από την πρόπτωσή της και ταυτόχρονα παρουσιάζει συμπτώματα από το ουροποιητικό μπορεί να θεραπευτεί με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο.
• Με την τρισδιάστατη όραση και με τα αρθρωτά εργαλεία που διαθέτει η ρομποτική πλατφόρμα, ο χειρουργός μπορεί να πραγματοποιήσει την καλύτερη δυνατή τοποθέτηση και συρραφή του πλέγματος, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο διάβρωσης αυτού (Εικόνα 3). Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο τόσο στην ανοιχτή όσο και στη λαπαροσκοπική χειρουργική όπου λόγω του, εκ των πραγμάτων, περιορισμένου χώρου της πυέλου, ο χειρουργός αναγκάζεται πολλές φορές να περιορίσει τη χειρουργική παρασκευή των ιστών και να πραγματοποιήσει συρραφή του πλέγματος υπό δύσκολες γωνίες με επίπτωση στην ομαλή επούλωση (διάβρωση του πλέγματος) και στην αύξηση των επιπλοκών.
• Ο κόλπος επανακτά το φυσιολογικό του μήκος και ανατομική θέση με την τοποθέτηση του πλέγματος και την ανάρτηση της μήτρας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό ειδικά στις νέες γυναίκες που είναι ενεργές σεξουαλικά. Με τη ρομποτική ιεροκολποπηξία, η δυσπαρευνία (πόνος κατά την σεξουαλική επαφή) είναι μικρότερη σε σχέση με άλλες επεμβάσεις αποκατάστασης.
• Ελάχιστη απώλεια αίματος.
• Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος και συνεπώς περιορισμένη χορήγηση αναλγητικών φαρμάκων.
• Ταχύτερη ανάρρωση. Η νοσηλεία συνήθως διαρκεί 1-2 ημέρες, ενώ η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες είναι ταχύτατη. Αυτό συμβαίνει διότι ο περιοριστικός, μυϊκός πόνος από τις μεγάλες τομές που χαρακτηρίζουν τις ανοικτές χειρουργικές επεμβάσεις, είναι ελαχιστοποιημένος μετά τη ρομποτική ιεροκολποπηξία και υστεροπηξία.
• Βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα. Η ρομποτική ιεροκολποπηξία και υστεροπηξία; αφήνει 4 – 5 μικρές ουλές. Αντίθετα, στην ανοιχτή επέμβαση απαιτείται τομή στην κοιλιά περίπου 20 και πλέον εκατοστών.
• Λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές (ανάλογα και με την εμπειρία του χειρουργού).