Πυελονεφρίτιδα

Τι συμπτώματα έχει η πυελονεφρίτιδα;

Τα συμπτώματα της πυελονεφρίτιδας ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και άλλους παράγοντες. Για παράδειγμα, τα παιδιά κάτω των 2 ετών μπορεί να έχουν υψηλό πυρετό, ενώ οι ηλικιωμένοι μπορεί να παρουσιάσουν σύγχυση, λήθαργο ή ψευδαισθήσεις.

Τα γενικά σημεία και συμπτώματα της πυελονεφρίτιδας περιλαμβάνουν

• Πυρετό
• Έμετο
• Πόνο στην πλάτη, τα πλευρά, τη βουβωνική χώρα και την κοιλιά
• Ρίγη
• Ναυτία
• Ισχυρή επιθυμία για ούρηση συχνά
• Πόνος ή αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
• Ούρα που περιέχουν πύον ή αίμα
• Δύσοσμα ή νεφελώδη ούρα

Πότε πρέπει να δω γιατρό;

Σε περίπτωση που τα συμπτώματα προκαλούν ανησυχία ή επιμένουν παρόλο που ο ασθενής μπορεί να υποβάλεται ήδη σε θεραπεία για κάποια λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος, τότε συστήνεται η επικοινωνία με ουρολόγο.

Αν υπάρχουν συμπτώματα πυελονεφρίτιδας σε συνδυασμό με αιματουρία ή ναυτία και έμετο, τότε ζητήστε άμεση ιατρική φροντίδα, καθώς αν αμεληθεί η προχωρημένη λοίμωξη στα νεφρά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές έως και απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές.

Ποια είναι τα βασικά αίτια;

Η πυελονεφρίτιδα προκαλείται από βακτήρια ή από ιό που μολύνει τους νεφρούς.

Το Escherichia coli (Ε. Coli) είναι ο τύπος των βακτηρίων που προκαλεί τις περισσότερες λοιμώξεις από πυελονεφρίτιδα, αλλά και άλλοι τύποι βακτηρίων μπορεί επίσης να είναι υπεύθυνοι.

Οι βακτηριακές ή ιογενείς λοιμώξεις μπορεί να μεταναστεύσουν στα νεφρά από την ουροδόχο κύστη ή μπορούν να μεταφερθούν στους νεφρούς από άλλα μέρη του σώματος μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.

Συχνά η πυελονεφρίτιδα προκύπτει από ακατάλληλη (λανθασμένη χρήση φαρμάκου ή λανθασμένης δόσης) χρήση αντιβιοτικών ή αντίσταση σε αντιβιοτικά, η οποία οδηγεί σε υποτροπιάζουσα ή προοδευτική λοίμωξη.

Άλλη συχνή αιτία πυελονεφρίτιδας είναι η ανεπαρκής θεραπεία υποκείμενων ανατομικών ή όχι  προβλημάτων (π.χ. πέτρες στα νεφρά ή αποφράξεις), οι οποίες εμποδίζουν τη βακτηριακή κάθαρση.

Παράγοντες κινδύνου

Η πιθανότητα εκδήλωσης πυελονεφρίτιδας αυξάνεται από τους παρακάτω παράγοντες:

• Φύλο. Οι γυναίκες είναι πιο ευπαθείς στην πυελονεφρίτιδα, καθώς η ουρήθρα τους είναι μικρότερη από ό, τι στους άνδρες. Αυτό διευκολύνει την εξάπλωση των βακτηρίων πέραν της ουροδόχου κύστης. Επίσης, η εγγύτητα της γυναικείας ουρήθρας στον κόλπο και στον πρωκτό καθιστά πιο πιθανή τη μόλυνση της κύστης από βακτηρίδια.
• Εγκυμοσύνη. Οι έγκυες γυναίκες διατρέχουν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης πυελονεφρίτιδας.
• Απόφραξη της ουροδόχου κύστης, από κάποια πέτρα, ανωμαλία στη δομή της κύστης ή -στους άντρες- διoγκωμένο προστάτη.
• Ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα, ως συνέπεια ιατρικών καταστάσεων όπως το σύνδρομο ανοσοποιητικής ανεπάρκειας (AIDS) ή ο διαβήτης.
• Χρήση καθετήρα ούρων επί μακρόν.

Ποιες επιπλοκές υπάρχουν;

Αν δεν αντιμετωπιστεί, η πυελονεφρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε δυνητικά σοβαρές επιπλοκές, όπως:

Νεφρικές ουλές. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια νεφρική νόσο, υψηλή αρτηριακή πίεση και νεφρική ανεπάρκεια.
“Δηλητηρίαση αίματος“ (σηψαιμία). Τα νεφρά σας φιλτράρουν απόβλητα από το αίμα σας και επιστρέφουν το φιλτραρισμένο αίμα σας στο υπόλοιπο σώμα σας. Η μόλυνση από τα νεφρά μπορεί να προκαλέσει τη διάδοση των βακτηρίων μέσω της κυκλοφορίας του αίματός σας.

Επιπλοκές της εγκυμοσύνης. Οι γυναίκες που αναπτύσσουν λοίμωξη νεφρών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενδέχεται να έχουν αυξημένο κίνδυνο να φέρουν στη ζωή παιδιά με χαμηλό βάρος γέννησης.

Πώς γίνεται η διάγνωση της πυελονεφρίτιδας;

Το πρώτο βήμα για τη διάγνωση της πυελονεφρίτιδας είναι η λήψη ιστορικού του ασθενή και η κλινική εξέταση από το θεράποντα ιατρό, ο οποίος στη συνέχεια συστήνει εργαστηριακές εξετάσεις, όπως:

• Γενική εξέταση αίματος και ούρων,
• Καλλιέργεια ούρων, προκειμένου να ταυτοποιηθεί το μικρόβιο που είναι υπεύθυνο για τη λοίμωξη,
• Καλλιέργεια αίματος, προκειμένου να ελεγχθεί αν η λοίμωξη έχει περάσει στο αίμα.
• Υπερηχογράφημα νεφρών, το οποίο αποκαλύπτει αν υπάρχει κάποια ανατομική ανωμαλία στην ουροδόχο κύστη ή λιθίαση.

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για άμεση αντιμετώπιση;

Τα περισσότερα επεισόδια πυελονεφρίτιδας είναι απλά και θεραπεύονται χωρίς υπολειμματική νεφρική βλάβη.

Πριν ακόμα καθοριστεί ο τύπος των βακτηρίων που έχουν προκαλέσει την πυελονεφρίτιδα, μέσα από την εργαστηριακή ανάλυση των ούρων του ασθενή, ο θεράπων ιατρός (ουρολόγος) θα συνταγογραφήσει αντιβιοτικά που θα απομακρύνουν τους πιο συνηθισμένους τύπους βακτηριδίων.

Μόλις γνωστοποιηθεί ο ακριβής τύπος βακτηριδίων, ο θεράπων ιατρός μπορεί να υποδείξει διαφορετικό αντιβιοτικό αν χρειαστεί.

Εν γένει, η επιλογή των αντιβιοτικών εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ασθένειας και τις αναφερόμενες βακτηριακές ευαισθησίες εν αναμονή των αποτελεσμάτων της καλλιέργειας.

Τα αντιβιοτικά μπορούν να απομακρύνουν τα συμπτώματα μιας λοίμωξης στα νεφρά μέσα σε λίγες ημέρες, ωστόσο η λήψη τους συνήθως διαρκεί για μερικές εβδομάδες.

Μόλις ολοκληρωθεί ο κύκλος της λήψης των αντιβιοτικών, γίνεται νέα ανάλυση ούρων του ασθενή για να επιβεβαιωθεί ότι η λοίμωξη δεν έχει επανέλθει.

Σοβαρές επιπλοκές

Ωστόσο, επιπλεγμένες λοιμώξεις μπορεί να προκύψουν από υποκείμενα ιατρικά προβλήματα (π.χ. σακχαρώδη διαβήτη, HIV), διαταραχές της ουροδόχου κύστης, παρεμπόδιση της ροής των ούρων (π.χ. καλοήθης υπερτροφία του προστάτη, πέτρες) και / ή παθογόνα μικρόβια ανθεκτικά σε πολλαπλά φάρμακα.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αντιμετώπιση της λοίμωξη γίνεται με πιο παρεμβατικές μεθόδους, παράλληλα με την αντιβιοτική αγωγή.

Στην περίπτωση της αποφρακτικής πυελονεφρίτιδας, όταν δηλαδή υπάρχει κάτι που παρεμποδίζει την ομαλή ροή των ούρων από την κύστη, τοποθετείται ένα stent που άρει το εμπόδιο, πρόκειται για ένα μικρό σωληνάκι (pig-tail) που φτάνει από το νεφρό μέχρι την ουροδόχο κύστη. Η τοποθέτηση αυτή γίνεται συνἠθως ενδοσκοπικά (χωρίς τομές) από την ουροδόχο κύστη. Εναλλάκτικά γίνεται παροχέτευση των ούρων του νεφρού διαμέσου του δέρματος. Στην περίπτωση αυτή παρακεντείται ο νεφρός και τοποθετείται ενά σωληνάκι εξωτερικά που πᾶροχετεύει τα ούρα. (διαδερμική νεφροστομία).

Η εμφυσηματώδης πυελονεφρίτιδα είναι μια σπάνια κατάσταση και εμφανίζεται σε άτομα που είναι σε ανοσοκαταστολή ή πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Χρήζει χειρουργικής αντιμετώπισης και σε ορισμένες περιπτώσεις αφαίρεσης του πάσχοντος νεφρού (νεφρεκτομή).

Η χρόνια πυελονεφρίτιδα είναι επίσης σπάνια, οφείλεται, συνήθως, σε συγγενείς ανωμαλίες των νεφρών και εμφανίζεται στην παιδική ηλικία. Αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, η χρόνια πυελονεφρίτιδα μπορεί να προκαλέσει βλάβες στα νεφρά (ουλές) και να οδηγήσει έως και σε νεφρική ανεπάρκεια.