Οπισθοπεριτοναϊκή Ίνωση

Τι είναι η οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση;

Η οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση είναι η ανώμαλη ανάπτυξη λευκού και ξυλώδους ιστού πάνω και γύρω από τις δομές της κοιλίας που βρίσκονται εκτός του περιτοναίου.

Το περιτόναιο είναι ο μεμβρανικός ιστός που περιβάλει την κοιλιακή κοιλότητα και καλύπτει τα κοιλιακά όργανα.

Οι κοιλιακές δομές που βρίσκονται έξω από το περιτόναιο, γνωστές ως οπισθοπεριτοναϊκές δομές, περιλαμβάνουν αιμοφόρα αγγεία όπως η αορτή (η αρτηρία που μεταφέρει αίμα από την καρδιά στο σώμα) και οι σωλήνες που συνδέουν τα νεφρά με την ουροδόχο κύστη.

Πόσο συχνή είναι η οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση;

Η οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση είναι μια σπάνια κατάσταση που αναπτύσσεται σε περίπου έναν στους 200.000 ανθρώπους. Παρόλο που μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε σε οποιαδήποτε ηλικία, τα άτομα που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο (για λόγους που δεν είναι σαφείς) είναι άνδρες ηλικίας μεταξύ 40 και 60 ετών.

Ποια τα αίτια; Τι προκαλεί την οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση;

Εκτιμάται ότι η οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση μπορεί να είναι ένας τύπος αυτοάνοσης διαταραχής (όπου το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται λανθασμένα και καταστρέφει τους υγιείς ιστούς του σώματος).

Σε περίπου 7 στους 10 ανθρώπους με οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση, δεν εντοπίζεται καμία υποκείμενη αιτία. Τότε γίνεται λόγος για «ιδιοπαθή οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση».

Παραμένει άγνωστο γιατί αυτές οι ινώδεις μάζες αναπτύσσονται. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει φλεγμονή, γεγονός που υποδηλώνει τη συμμετοχή κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Μερικοί άνθρωποι με οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση έχουν προϋπάρχουσα αυτοάνοση ασθένεια, όπως θυρεοειδίτιδα Hashimoto, ρευματοειδή αρθρίτιδα ή συστηματικό ερυθηματώδη λύκο.

Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, οι γιατροί μπορούν να συνδέσουν την ανάπτυξη της οπισθοπεριτοναϊκής ίνωσης σε μια συγκεκριμένη αφορμή, όπως:

• συνταγογραφούμενα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων β-αναστολέων (που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της καρδιακής και αρτηριακής πίεσης),
• παράνομα ναρκωτικά, όπως η κοκαΐνη,
• κοιλιακό ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής,
• τραύμα στο ουροποιητικό σύστημα,
• λοίμωξη,
• καρκίνο σε οποιαδήποτε από τις οπισθοπεριτοναϊκές δομές (τότε γίνεται λόγος για κακοήθη οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση),
• θεραπεία του καρκίνου, συμπεριλαμβανομένης της χημειοθεραπείας.

Ποια τα βασικά συμπτώματα; Πώς καταλαβαίνω ότι έχω οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση;

Τα συμπτώματα της οπισθοπεριτοναϊκής ίνωσης τείνουν να επιδεινώνονται με το χρόνο και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• κοιλιακό πόνο,
• πόνο σε γειτονικά σημεία του σώματος, όπως η πλάτη ή το όσχεο,
• προβλήματα κυκλοφορίας στα πόδια, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν πόνο και αποχρωματισμό του δέρματος,
• πυρετό,
• αίσθημα κακουχίας (γενική, μη ειδική, αίσθηση αδιαθεσίας),
• απώλεια βάρους.
• ναυτία και έμετο,
• προβλήματα ούρησης όπως αιματηρά ούρα, μειωμένη ούρηση, υπερβολική ούρηση ή ανάγκη ούρησης κατά τη διάρκεια της νύχτας,
• υπερβολική δίψα,
• αδυναμία ούρησης, η οποία αποτελεί ιατρική κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Τι επιπλοκές έχει η οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση;

Τα προβλήματα που σχετίζονται με το ουροποιητικό σύστημα είναι συνηθισμένες επιπλοκές της οπισθοπεριτοναϊκής ίνωσης, όπως απόφραξη είτε ενός (μονομερής) είτε αμφοτέρων (διμερής) των ουρητήρων. Αυτό έχει ως συνέπεια την κατακράτηση κι επίσχεση ούρων, η οποία πρόκειται για μια επικίνδυνη κατάσταση που χρειάζεται άμεση ιατρική αντιμετώπιση. Χωρίς ιατρική φροντίδα, μπορεί να προκληθεί έως και νεφρική ανεπάρκεια.

Η οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση μπορεί επίσης να προκαλέσει άλλες επιπλοκές, ανάλογα με το ποια δομή έχει υποστεί απόφραξη ή στένωση από τις ινώδεις αναπτύξεις.

Μερικά παραδείγματα των επηρεαζόμενων περιοχών και των επιπλοκών που μπορεί να προκύψουν είναι:

• υψηλή αρτηριακή πίεση – υπέρταση (αιμοφόρα αγγεία),
• δυσκοιλιότητα (έντερο)
• ίκτερος (χοληδόχος πόρος)
• οίδημα στα πόδια (λεμφικά αγγεία)

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της οπισθοπεριτοναϊκής ίνωσης μπορεί να είναι δύσκολη, ειδικά στα πρώτα στάδια της νόσου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλά συμπτώματα της οπισθοπεριτοναϊκής ίνωσης είναι μη συγκεκριμένα και είναι κοινά σε άλλες παθήσεις.

Ακτινολογικά, η οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση μοιάζει με κάποιες άλλες παθήσεις, όπως ο καρκίνος του παγκρέατος ή το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής.

Οι εξετάσεις που πραγματοποιούνται για τη διάγνωση της οπισθοπεριτοναϊκής ίνωσης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• φυσική εξέταση
• λήψη ιατρικού ιστορικού
• εξετάσεις αίματος
• εξετάσεις ούρων
• ακτινολογική εξέταση
• υπερηχογράφημα νεφρού
• αξονική τομογραφία κοιλίας
• μαγνητική τομογραφία κοιλίας
• διερευνητική χειρουργική επέμβαση, συμπεριλαμβανομένης και της λήψης βιοψίας (αφαίρεση δείγματος ιστού για εξέταση σε εργαστήριο).

Διάταση και οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει φλεγμονή γύρω από τον ουρητήρα από μια άγνωστη πηγή που προκαλεί ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη απόφραξη ουρητήρα. Η απόφραξη αυτή μπορεί να προκαλέσει τη στάση των ούρων και με τη σειρά της διάταση ουρητήρων και νεφρών. Θεραπεύεται με την αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας, εν προκειμένω της οπισθοπεριτοναϊκής ίνωσης.

Θεραπεία – Πώς αντιμετωπίζεται η οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση;

Η θεραπεία που επιλέγεται για την οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία, τη σοβαρότητα της κατάστασης και το βαθμό της βλάβης που προκαλείται από τυχόν επιπλοκές.

Οι επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας, για παράδειγμα, διακοπή φαρμακευτικής αγωγής αν η τελευταία σχετίζεται με οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση.
• θεραπεία μιας υποκείμενης πάθησης, για παράδειγμα, θεραπεία του καρκίνου
• φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, όπως τα κορτικοστεροειδή
• φάρμακα που καταστέλλουν τη δραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος
• διαδερμική νεφροστομία, δηλαδή παροχέτευση των ούρων από τα νεφρά χρησιμοποιώντας ένα λεπτό σωλήνα που εισάγεται μέσω του δέρματος
• χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των ινωδών μαζών, με ανοικτό χειρουργείο ή ρομποτικά
• Ενδοσκοπική επέμβαση για την εισαγωγή λεπτών σωλήνων (stents) στους αποφραγμένους ουρητήρες για τη διάνοιξή τους.
• θεραπεία για επιπλοκές, όπως για παράδειγμα, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, η οποία μπορεί να χρειαστεί αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση οργάνου.

Με κατάλληλη και έγκαιρη ιατρική φροντίδα, ένα άτομο με οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση έχει θετική μακροπρόθεσμη προοπτική.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής αποκατάστασης;

Όταν η συντηρητική αγωγή για την αντιμετώπιση της οπισθοπεριτοναϊκής ίνωσης δεν αποδίδει καρπούς, τότε επιλέγεται η λύση της χειρουργικής επέμβασης για την απομάκρυνση των ινωδών μαζών και να αποκατασταθεί η ροή των ούρων. Μέρος αυτής διαδικασίας μπορεί να αποτελέσει και η επανατοποθέτηση του ουρητήρα μακριά από την ίνωση.

Η ρομποτική αφαίρεση των ινωδών μαζών φέρει όλα τα πλεονεκτήματα μιας ελάχιστα επεμβατικής τεχνικής (λαπαροσκόπηση), έναντι του ανοικτού χειρουργείου, όπως:

Βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα και ελάχιστη απώλεια αίματος

• Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος
• Συντομότερος χρόνος νοσηλείας
• Ταχύτερη ανάρρωση και επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες
• Ελαχιστοποίηση επιπλοκών

Η εν λόγω επέμβαση συγκαταλέγεται στις πλέον πολύπλοκες, καθώς περιλαμβάνει εργασία γύρω από τον ουρητήρα και άλλες κρίσιμες δομές, όπως η αορτή και οι λαγόνες αρτηρίες, το λεπτό έντερο και το παχύ έντερο Γι’ αυτό και απαιτεί μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση από το χειρουργό.

Η ρομποτική χειρουργική προσφέρει μεγαλύτερη ακρίβεια και έλεγχο στις κινήσεις του χειρουργού, καθώς επίσης καλύτερη πρόσβαση στο χειρουργικό πεδίο, μέσα από τις εξελιγμένες δυνατότητες των ρομποτικών άκρων και της δυνατότητας υψηλής ευκρίνειας τρισδιάστατης απεικόνισης που προσφέρει το ρομπότ da Vinci.

Έτσι, μια εξαιρετικά επέμβαση διαδικασία όταν γίνεται λαπαροσκοπικά, με τη βοήθεια του ρομποτικού συστήματος απλοποιείται και πραγματοποιείται με παροιμιώδη ακρίβεια και ασφάλεια.